Güneydoğu Asya ülkeleri Tayland ve Kamboçya, sınırlarında yaşanan silahlı çatışmalarla gündeme geldi. Olaylarda 14 Taylandlı yaşamını yitirirken, 46 kişi yaralandı. Tayland Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, çatışmaların ardından Surin eyaletindeki 80'den fazla köyden ve sınır bölgelerinden yaklaşık 40 bin kişi tahliye edildi.
SİYASİ KRİZ VE LİDER DEĞİŞİKLİĞİ
Sınırdaki gerginliğin, Tayland içinde de siyasi bir krizi tetiklediği belirtildi. Başbakan Paetongtarn Shinawatra, görevden alındı. Haziran ayında, Kamboçya Başbakanı'nın babası olan Hun Sen ile yaptığı telefon görüşmesinde Shinawatra, ona “amca” diye hitap ederek, “istediğiniz her şeyi ayarlayacağım” ifadelerini kullandı. Bu görüşmenin yayınlanmasının ardından, Bangkok sokaklarında binlerce kişi protesto gösterileri düzenledi. Gelen tepkiler üzerine Shinawatra, görev süresinin dolmasına bir yıl kala istifa baskısı altında kaldı ve temmuz başında mahkeme kararıyla görevden uzaklaştırıldı.
GÜVENLİK KRİZİNİN KÖKENLERİ
İki ülke arasındaki sınır anlaşmazlıkları tarihi kökenlere dayanıyor. Tayland ile Kamboçya arasındaki yaklaşık 800 kilometrelik kara sınırı, 1907 yılında Fransa’nın Kamboçya’daki sömürge yönetimi döneminde çizilen haritaya dayanıyor. Her iki ülke de bu haritayı farklı şekilde yorumluyor. Amerikan New York Times gazetesine göre, mayıs sonunda sınırda yaşanan askeri temaslar, çatışmaların fitilini ateşledi.
TARİHİ GERİLİM VE ASKERİ DENGESİZLİK
Chulalongkorn Üniversitesi’nden siyaset bilimi profesörü Thitinan Pongsudhirak, “Her iki taraf, tarihe karşı kin besliyor” açıklamasında bulundu. Ona göre, Taylandlılar Fransızların bazı toprakları Kamboçya'ya verdiğine inanıyor; Kamboçyalılar ise bu toprakların tarihi olarak kendilerine ait olduğunu savunuyor.
Ancak taraflar arasındaki askeri güç dengesizliği dikkat çekiyor. Tayland ordusunun aktif görevli personel sayısı 361 bin ile Kamboçya’nın yaklaşık üç katı. Ayrıca, Tayland uzun süredir ABD tarafından NATO dışı önemli bir müttefik olarak görülüyor ve bu sayede Amerikan silah programlarından destek alıyor.
TARİHSEL ARKA PLAN VE GÜNCEL DURUM
İki ülke arasında 2008 yılından bu yana aralıklarla çatışmalar yaşanıyor. 2011 yılında meydana gelen ve yaklaşık bir hafta süren çatışmalarda en az 15 kişi hayatını kaybetmiş, on binlerce sivil yerinden edilmişti. O dönemki çatışmalar, her iki tarafın da hak iddia ettiği eski tapınakların bulunduğu ormanlık sınır bölgelerinde yoğunlaşmıştı.
Son yaşanan gelişmeler, bölgedeki sınır sorunlarının yeniden sıcak çatışmalara dönüştüğünü gösterdi. Taraflar arasındaki ilişkiler, son on yılların en düşük seviyesine geriledi.
