Veliaht Prens Muhammed bin Selman, ABD Başkanı Donald Trump ile yarın Beyaz Saray’da bir araya gelecek. Görüşme, iki ülke arasındaki petrol, güvenlik, ticaret, teknoloji ve sivil nükleer enerji iş birliğini kapsamlı biçimde ele alacak.
YEDİ YIL SONRA İLK ZİYARET
Ziyaret, Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de İstanbul’da Suudi ajanlar tarafından öldürülmesinin ardından Prens Selman’ın ABD’ye yapacağı ilk seyahat olma özelliği taşıyor. Amerikan istihbaratı, cinayetin Prens tarafından onaylandığını ileri sürerken, Selman bunu reddetmiş fakat siyasi sorumluluğu üstlendiğini açıklamıştı.
TRUMP RİYAD'A GİTMİŞTİ
Başkan Trump, bu yıl yeniden göreve gelmesinden sonra ilk yurt dışı ziyaretini Riyad’a yapmış, 600 milyar dolarlık Suudi yatırım taahhüdü açıklamıştı.
GÜVENLİK GARANTİSİ VE NORMALLEŞME
Ziyarette, Suudi Arabistan’ın ABD’den resmi bir savunma paktı talebi gündemde. Krallık, güvenlik garantileri karşılığında İsrail ile ilişkileri normalleştirme seçeneğini değerlendiriyor. Ancak Washington, bu adımı İsrail’in Filistin’e bağlılık göstermesi şartına bağlıyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, pazar günü yaptığı açıklamada Filistin'in bağımsızlığına karşı olduğunu yineledi.
DİPLOMASİDE ZORLU PAZARLIK
Reuters’a konuşan bir Batılı diplomat, mevcut süreci, "Trump normalleşme istiyor, Suudi Arabistan ise savunma paktı. Sonunda her iki taraf da istediğinden azını alacak." sözleriyle özetledi. Uzman Aziz Algaşyan ise "Kaşıkçı cinayetiyle ilgili yeni bir sayfa açıldığını" ifade etti.
EKONOMİK ÇEŞİTLİLİK HEDEFİ
Suudi Arabistan, Vizyon 2030 planı kapsamında ekonomisini çeşitlendirmeyi hedefliyor. Yapay zeka ve nükleer enerji alanlarında ABD ile anlaşmalar imzalamayı amaçlıyor. Krallık ayrıca, Birleşik Arap Emirlikleri ile teknoloji alanında rekabet etmek istiyor.
SİVİL NÜKLEER PROGRAMDA KİLİT ŞART
Suudi Arabistan, sivil nükleer programı geliştirmek istese de ABD'nin uranyum zenginleştirme ve kullanılmış yakıtı yeniden işleme yasağını kabul etmek istemiyor. Bu durum, anlaşmanın önünde engel teşkil ediyor.
UZMANLAR NE DİYOR?
Chatham House uzmanı Neil Quilliam, her iki tarafın da somut bir anlaşmayla görüşmeden ayrılmak isteyeceğini belirtti. Dennis Ross, tehdit durumunda “derhal istişare” çağrısı yapan bir başkanlık kararnamesi beklendiğini söyledi. Michael Stephens ise sivil nükleer enerji konusunda ABD’nin kontrolsüz bir gelişmeye izin vermeyeceğini savundu.
Stephens ayrıca, Trump’ın Suudi Arabistan’dan yapay zeka ve çip teknolojilerinde ABD ile birlikte hareket etme sözü almak istediğini vurguladı.
