İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi, 51. Oturumunu İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde gerçekleştirdi. Oturumun ardından yayımlanan siyasi kararlar arasında, özellikle İran’a yönelik son dönemde yaşanan gelişmelere dair kapsamlı değerlendirmeler yer aldı.
ABD VE İSRAİL KINANDI
Karar metninde, ABD'nin İran’daki nükleer tesislere yönelik gerçekleştirdiği saldırılar açık şekilde kınandı. Aynı zamanda İsrail'in 13 Haziran itibarıyla başlattığı, sivil altyapıyı ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) güvenceleri altındaki barışçıl nükleer tesisleri hedef alan askeri saldırılar da güçlü ifadelerle eleştirildi.
Metinde, İsrail'in saldırılarında bilim insanlarının, üst düzey askeri yetkililerin ve aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu sivillerin hayatını kaybettiği belirtildi.
“ULUSLARARASI HUKUK AĞIR ŞEKİLDE İHLAL EDİLDİ”
Taslak karar metninde, İsrail’in gerçekleştirdiği eylemlerin, “Birleşmiş Milletler Şartı’nın güç kullanımını yasaklayan ilkeleri başta olmak üzere, uluslararası hukukun kesin normlarını ağır biçimde ihlal ettiği” ifade edildi. Bu saldırıların, BM Şartı'nın 2. maddesi kapsamında “saldırganlık suçu” teşkil ettiği ve uluslararası insancıl hukuka göre “savaş suçu” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
İRAN’LA TAM DAYANIŞMA VURGUSU
İİT tarafından yayımlanan kararda, üye devletlerin İran halkı ve hükümetiyle tam dayanışma içerisinde olduğu yinelendi. Saldırılara karşı verilen destek açıklamaları takdir edildi. Ayrıca İran’a yönelik saldırganlığa karşı diplomatik girişimleri yürütmek amacıyla bir “Bakanlar İrtibat Grubu” kurulacağı belirtildi.
UAEA’YA VE BM’YE ÇAĞRI
Kararda, hem İsrail’in hem de ABD’nin, UAEA kararlarını ve uluslararası yükümlülüklerini ihlal ettiği kaydedildi. Özellikle Natanz, Fordo ve İsfahan’daki barışçıl nükleer tesislere yönelik saldırılar açıkça kınandı.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), saldırıları güçlü biçimde kınamaya ve durumu BM Güvenlik Konseyi’ne bildirmeye davet edildi.
BM GÜVENLİK KONSEYİ’NE “7. BÖLÜM” ÇAĞRISI
Karar metninde BM Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden bu gelişmelere karşı harekete geçmeye çağrıldı. İsrail’in saldırganlığına son vermesi için BM Şartı’nın 7. Bölümü çerçevesinde kararlı önlemler alınması talep edildi.
İİT ayrıca, İsrail’in Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT)’na derhal katılması ve tüm nükleer tesislerini UAEA denetimine açması çağrısında bulundu.
ULUSLARARASI SORUMLULUK HATIRLATILDI
İİT kararında, İsrail’in İran’a yönelik tüm saldırılarını derhal durdurması talep edildi. İsrail’in uluslararası hukuka aykırı tüm eylemlerinden dolayı tam sorumluluk taşıması gerektiği vurgulandı.
Oturum sonunda yayımlanan 69/51-POL sayılı karar taslağıyla birlikte, İİT üyesi ülkeler arasında İran’la dayanışma mesajı bir kez daha yinelendi. Saldırılara karşı ortak tutum alma ve diplomatik girişimlerde bulunma kararlılığı ortaya kondu.
