2025 Nobel Ödülleri, İsveç’in başkenti Stockholm ve Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenen törenlerle sahiplerine verildi. Stockholm Konser Evi’nde yapılan törene İsveç Kraliyet ailesi, Başbakan Ulf Kristersson, bakanlar, yabancı ülke temsilcileri, ödül sahipleri ve davetliler katıldı. Ödüller, İsveç Kralı 16. Carl Gustaf tarafından sahiplerine takdim edildi.
Bu yılın Nobel Fizik Ödülü, John Clarke, Michel Devoret ve John Martinis’e; Nobel Kimya Ödülü, Susumu Kitagawa, Richard Robson ve Omar M. Yaghi'ye; Nobel Tıp Ödülü, Mary Brunkow, Fred Ramsdell ve Shimon Sakaguchi'ye; Nobel Ekonomi Ödülü, Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt'e; Nobel Edebiyat Ödülü ise Laszlo Krasznahorkai'ye verildi.
Kazananlara birer diploma, Nobel madalyası ve 11 milyon İsveç kronu para ödülü takdim edildi.
BARIŞ ÖDÜLÜ TÖRENİNE KATILMADI
Nobel Barış Ödülü, Norveç Nobel Komitesi tarafından Maria Corina Machado’ya layık görüldü. Oslo’daki belediye binasında düzenlenen törende, Machado hazır bulunmadı. Komite tarafından yapılan yazılı açıklamada, Machado’nun “yakın zamanda” Oslo’ya ulaşacağı bildirildi.
Törenden önce Komite’nin sosyal medya hesabından, Machado’nun gönderdiği ses kaydı paylaşıldı. Machado, mesajında şu ifadeleri kullandı: "Oslo'da olacağım, yoldayım."
Ödülü Machado adına kızı Ana Corina Sosa Machado aldı. Törende yaptığı konuşmada, "O milyonlarca Venezuelalıyı olağanüstü bir çabada birleştirdi ve siz bu çabayı Nobel Barış Ödülü ile onurlandırdınız. Her ne kadar burada olup bu törene katılamamış olsa da şunu söylemeliyim ki annem verdiği sözü asla bozmaz." dedi.
“HAYATİ TEHLİKESİ VAR” AÇIKLAMASI
Norveç Nobel Komitesi Başkanı Jorgen Watne Frydnes, Machado’nun güvenliğiyle ilgili endişelere değindi. "Kendisi şu an güvende ve birkaç saat içinde burada olacak. Son derece tehlikeli bir yolculuk." ifadesini kullandı.
Öte yandan, Machado’ya ödül verilmesi kamuoyunda bazı tepkilere neden oldu. Venezuela’da Maduro yönetimine karşı duruşu ve demokrasi mücadelesiyle tanınan Machado’nun, aynı zamanda ABD müdahalesi çağrısı yapması ve İsrail’e desteği, kendisini tartışmalı bir figür haline getirdi.
HAKKINDA SUÇLAMALAR VAR
Venezuela Başsavcısı Tarek William Saab, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, Machado’nun Norveç’e gitmesi durumunda “firari” kabul edileceğini belirtti. Saab, AFP'ye yaptığı açıklamada, “Venezuela dışında olması ve hakkında çok sayıda cezai soruşturma bulunması nedeniyle firari kabul edilmektedir.” dedi. Ayrıca Machado’ya “komplo, nefret kışkırtıcılığı ve terörizm” suçlamaları yöneltildiğini de ekledi.
Machado’nun Norveç’e gelişi, sonrasında Venezuela’ya dönüşünün nasıl olacağı ya da sürgünden muhalefet liderliği yapıp yapamayacağı sorularını da gündeme getirdi.
ÖDÜLÜ TRUMP’A İTHAF ETMİŞTİ
Machado daha önce Nobel Barış Ödülü’nü ABD Başkanı Donald Trump’a ithaf ettiğini açıklamıştı. Bu açıklama, bazı çevrelerden tepki aldı. Machado’nun, Trump ile yakın ilişki kurması da kamuoyunda tartışma yarattı.
Tören, ABD’nin Karayipler'de gerçekleştirdiği askeri yığınak ve uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele operasyonlarının gündemde olduğu bir döneme denk geldi. Maduro, bu operasyonların asıl hedefinin Venezuela hükümetini devirmek ve ülkenin petrol rezervlerine el koymak olduğunu öne sürdü. Machado ise bu operasyonlara destek verdi.
