Soçi'deki 20 binden fazla Müslüman, Rusya’da 2014 Kış Olimpiyatları için altyapı ve saha inşa edilmesine yardım etti. Orada bir dizi katılımcı ülkeden Müslüman sporcular bu milyonlarca dolarlık stadyumlar, yamaçlar ve yapılarda Olimpiyat zaferiyle gelecek altın ve itibar için yarışıyor.

Ama yaygın İslamofobi, bu Olimpiyat Oyunları sırasında Soçi’deki Müslümanlar üzerine endişe ve tehlike gölgesi düşürdü. Medyada Soçi oyunları haberlerinde özellikle İslam ve Müslümanlardan hep terörist tehdit olarak, başörtülü “kara dullar” diye bahsedildi ve onların dini emirlere riayet etmeleri o alışıldık milli güvenlik endişeleriyle irtibatlandırıldı.

Açılış Merasimi “Yeni Rusya”nın yüzünü mahirane bir şekilde yansıtırken Rusların hem yerli Müslümanlara hem de Olimpiyatlar için gelen ziyaretçi Müslümanlara yönelik asırlık nefreti de Soçi’de yaygın bir şekilde görüldü.

Oyunları saran geniş çaplı İslamofobi konusunda ABD’den de karşı ifadeler gelmedi. ABD’de de hem medyada hem de siyasi çevrelerde Müslümanlara yönelik söylem Rusya’daki gibidir ve bu söylemler ayrılmaz bir şekilde terörizmle irtibatlıdır. Amerika’nın yanlış şekilde Rusya’nın yanında yer alması ve onun Rusya’nın Müslüman tehdidi görüşünü benimsemesi, dikkatleri Derrick Bell’in daha belirgin şu gözlemine çeker: "Yurt içindeki insan hakları politikaları ancak bunlar çoğunluğun (beyaz) yurt dışındaki çıkarlarını geliştirecekse teşvik edilir."

ABD’nin Müslümanları zapturapt altına alan, “teröre karşı küresel savaşla” ilişkili politikaları, Soçi’nin katı İslamofobisinin haber manşetlerinden –büyük ölçüde- silinmesini sağlarken ABD hükümetinin Rusya’daki Müslümanların dini özgürlüklerini sorgulama noktasında sessiz kalmasına yol açtı.

20 BİN MÜSLÜMAN VE SIFIR CAMİ

İslamofobi, Rusya’da kanunların yapı ve harcına derinden nüfuz etmiştir. Eskisi gibi Yeni Rusya’da da dini azınlıklara şiddetle zulmedilir. Olimpiyat Şehri, Kafkas dağlarının eteklerinde bulunuyor. Burası, 19. yüzyılda Müslüman Çerkezlerin katledildiği ve tehcir edildiği yerdir. Çar, direnişi dindirme çabası içinde yerli Müslümanlarda etnik temizlik stratejisi kapsamında camileri kapatmaya, dini merkezler ve toplantı yerlerini ortadan kaldırmaya odaklanmıştı. Daha sonra bu strateji Sovyetler tarafından da takip edildi. Rusların bu örtülü baskı taktiği, çarlar ve Sovyetler Birliği döneminde de sürdü, halen de Kafkas bölgesinde Müslüman nüfusa tepeden bakılır.

Tim Murphy, Mother Jones’ta “Niçin Soçi’de cami yok” başlıklı makalesinde, Soçi’de 20.000 Müslüman sakin için tek bir cami bile olmadığını yazar. Bu Müslümanların büyük çoğunluğu "Olimpiyatlar için tesisler inşa edilirken iş bulmak üzere son 10 yılda şehre göç etti." En yakın cami, Soçi’den yaklaşık 50 mil uzaktaki Tkhagapsh köyündedir. Soçi’nin geçici belediye başkanı Anatoli Rykov, muhtemelen rahatsız edici protestoları önleme çabası içinde gazetecilere Olimpiyatlardan sonra Soçi’de ilk cami inşasının başlayacağını söyledi.

Olimpiyatlarda Müslüman sporculara ibadet yapabilecekleri odalar tahsis edilmesi faydalı oldu. Ama Müslüman sporculara bu yer tahsisi bir hoşgörü sembolü değildir. Bu daha ziyade, Soçi’deki Müslüman sakinlere inançlarının gereğini yerine getirme hakkı tanınmazken bariz bir şekilde Olimpiyat Köyü’nde muhalefeti bastırma çabasıdır.

Soçi’nin camisiz sınırları, Müslümanlara yönelik daha derin husumetin bir göstergesidir. Sakal ya da başörtüsü de dahil Müslüman kimliğine dair aşikâr işaretler, hukuki statü ve Çeçen ya da Çerkez tâbiyeti derhal şehirde devriye gezen 50.000 kişilik polis gücünü harekete geçirecektir.

Kısacası, Soçi’de Müslümanlar için yer yoktur. İdare Komitesi’nin Oyunlardaki Müslüman sporcuları hoş karşılaması Olimpiyat ateşi söner sönmez kesinlikle sona erecektir.

SOÇİ: MODERN BİR POTEMKİN KÖYÜ MÜ?

Soçi Oyunları Vladimir Putin için “şahsi bir şeref ânı” olarak adlandırıldı. Rusya’nın güçlü adamı için 51 milyar dolarlık bu büyük sirk, onun mali cesaret ve kudretini tüm dünyaya göstermesini sağladı. Ama Putin'in kibri, 23 Şubat’ta sona ermesinden sonra Oyunların nasıl hatırlanacağının sadece bir boyutudur.

Hiç tartışmasız Putin, bugün Rusya’daki modern İslamofobi politikalarını destekliyor. Ama imparatorlukla gelen dini husumet, yabancı düşmanlığı ve gerçek Rus kimliğinin radikal bir şekilde dar kabulü ile karışan fobi, modern çardan asırlar öncesine kadar gider. Yeni Rusya’yı sembolize eden milyarlarca dolarlık Olimpiyat Yapıları’nın ötesinde derinden yerleşmiş fobiler ve nefret sistemleri vardır ki bunlar hiçbir gösterişli açılış töreni tarafından giderilemez ya da en gelişmiş stadyum tarafından gizlenemez.

Kalabalıklar gidince ve dünyadaki kameralar uzaklaşınca Soçi, duvarların yıkılması ve demir perdelerin parçalanmasından baki kalan nefret sütunları üzerine inşa edilmiş modern bir "Potemkin Köyü" olarak hatırlanacak. Soçi’de son madalyanın verilmesinden sonra bunlar, 2014 Kış Olimpiyatları’nın kalıcı sembolleri olarak duracak.

Kaynak: El Cezire
Dünya Bülteni için çeviren: Arif Kaya