Rusya'nın hava savunması gayet güçlü olan İran'a füze savunma sistemi satması, Obama'ya ikili ilişkilerine dair mesaj vermeyi amaçlıyor.

Aralık ortalarında Moskova'da yayımlanan haberler, Rusya'nın İran'a S-300PMU model füze savunma sistemi satmaya hazırlandığını ifade ediyordu; bu satış, TorM-1 sistemlerinin İran'a sevkıyatının tamamlanmasından iki yıl sonra gerçekleşiyor. Rusya 17 Aralık'ta, iki ülke arasındaki askeri ve teknik işbirliğinin bölgedeki istikrara olumlu etkide bulunacağı ve işbirliğini geliştirmeye sürdüreceğini açıkladı. Hemen ardından, İsrail Savunma Bakanlığı'ndan bir yetkili Rus yetkilileri İran'ı S-300PMU sistemleriyle donatmamaya ikna etmek için Moskova'ya uçtu.

İsrail'in istifa etmiş başbakanı Ehud Olmert de eylülde aynı amaç için Moskova'ya gitmişti. Ne var ki, Ruslar Olmert'in talebine gayet diplomatik bir yanıt verdi. Kimseyi bölgedeki stratejik dengeleri bozacak şekilde silahlandırmamaya kararlı olduklarını açıklayarak, pratikte yanıt vermekten kaçındılar.

S-300PMU füzeleri de dahil, hava savunma sistemi bu tanımın içine girmiyor. Buna rağmen Haaretz gazetesi muhtemel anlaşmanın Ortadoğu'da 'askeri güç dengelerini' bozacağı görüşünde. Gazete belki de bu sonuca, taraflardan birinin savunmasının güçlendirilmesinin diğer tarafın saldırı gücünün azaltılması anlamına geleceği düşüncesinden hareketle vardı.

Keza İsrail medyası o sıralarda, Tel Aviv'in İran'a Rus silahı satışını durdurabileceğinden kuşku duyduklarını ifade edip, en önemli kanıt olarak da Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in Olmert'i kabul etmekten kaçınmasını göstermişlerdi. Olmert Rusya'ya geldiğinde Putin önce Beyaz Rusya ve ardından St. Petersburg'a ziyaretlerde bulunmuştu.

Bugün tartışılan temel konu, S-300PMU füzeleriyle ilgili olan Rusya-İran anlaşmasının hayata nasıl geçirileceği. Bazı kaynaklara göre anlaşma Mart 2006'da son şekliyle imzalandı. Ne var ki, Rus tarafı 'İran'ın nükleer programıyla ilgili sebeplerden ötürü' aynı yılın ocak ayında görüşmeleri durdurmuştu. Başka kaynaklarsa, Moskova ve Tahran'ın anlaşmayı 1998 öncesinde görüştüklerine işaret ediyor. Ruslar ABD'yle özel bir anlaşma imzalarken İran'la askeri işbirliğine bazı sınırlamalar getirmişti ve o sıralarda bu anlaşma üzerine bir karar alınmamıştı.

Bazı Rus askerler son Kafkas savaşından sonra İsrail'in NATO güçlerinin Gürcistan'ı silahlandırmasına misilleme olarak İran'la anlaşmada ilerleme kaydedilmesi çağrısı yaptı. İran Savunma Bakanı Mustafa Neccar Aralık 2007'de Rusya'nın ülkesine birkaç S-300PMU füzesi satacağını açıklamıştı. Aynı ay Rus teknik askeri işbirliği federal heyeti bu talebi incelemeye aldıklarını teyit etti. Bazı Rus kaynaklarına göre, İran şu an 10 tane S-200 ve 6 tane eski model S-300 füze sistemine sahip. Bu 6 füze sistemini 1990'ların ortasında gizli şekilde Belarus'tan almıştı. İran hedefi görme mesafesi açısından da gelişmiş özelliklere sahip. Bu füzeler aynı anda 24 ila 36 hedefi vurabiliyor.

Rusya'nın buna rağmen Tahran'a füze satma kararı öncelikle siyasi. Söz konusu satış, seçilmiş başkan Barack Obama'nın Beyaz Saray'a gelmesinin ardından Amerikan-Rus ilişkilerinin gireceği süreçle bağlantılı olacak. Özellikle de Obama'nın Gürcistan ve Ukrayna'yla ilişkilere bakışı ve Washington'ın Doğu Avrupa'ya kurmayı planladığı füze kalkanına yönelik tutumuyla bağlantılı... (Birleşik Arap Emirlikleri gazetesi Haliç, 23 Aralık 2008)

Kaynak: Radikal