İslam dünyasının en geniş katılımlı siyasi platformu olan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), 1969 yılında Kudüs’teki Mescid-i Aksa'ya yönelik saldırının ardından doğan ortak tepkiyle kuruldu. Gündemdeki gelişmeler doğrultusunda teşkilatın yapısı, kuruluş süreci ve üye ülkeleri kamuoyunda yeniden merak konusu oldu.
KURULUŞU VE TARİHÇESİ
İslam İşbirliği Teşkilatı, 22–25 Eylül 1969 tarihlerinde Fas’ın başkenti Rabat’ta düzenlenen İslam Zirve Konferansı’nda alınan kararla, o dönemki adıyla İslam Konferansı Teşkilatı (İKÖ) olarak kuruldu. Kuruluşun arka planında, 21 Ağustos 1969'da Mescid-i Aksa’nın Avustralyalı bir saldırgan tarafından kundaklanması olayı bulunuyor.
Teşkilat, Mart 1970’te Cidde’de gerçekleştirilen ilk Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısında resmen yapılandırıldı. Bu toplantıda, Genel Sekreterlik oluşturularak, Kudüs kurtarılana kadar merkezinin Cidde olmasına karar verildi.
Teşkilatın adı, 28–30 Haziran 2011 tarihlerinde Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen 38. Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısında İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) olarak değiştirildi.
ÜYE ÜLKELER
İslam İşbirliği Teşkilatı, bugün itibarıyla 57 üye devletten oluşuyor. Türkiye, kurucu ülkeler arasında yer alıyor. Üye ülkeler şunlardır:
Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, Birleşik Arap Emirlikleri, Bruney Darüsselam, Burkina Faso, Cezayir, Cibuti, Çad, Endonezya, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gambiya, Gine, Gine-Bissau, Guyana, Irak, İran, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Komorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Surinam, Suriye, Suudi Arabistan, Tacikistan, Togo, Tunus, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün, Yemen.*
(*) Not: Suriye'nin üyeliği 2012 yılından itibaren askıya alınmıştır.
TEŞKİLATIN GÖREV VE AMACI
İslam İşbirliği Teşkilatı'nın temel amacı, İslam ülkeleri arasında birlik ve dayanışmayı güçlendirmek, Kudüs ve Filistin meselesine destek vermek, İslam dünyasının çıkarlarını korumak ve uluslararası alanda ortak tutum geliştirmektir. Ayrıca, üye ülkeler arasında ekonomik, kültürel ve bilimsel iş birliğini teşvik etmek de teşkilatın hedefleri arasında yer alır.
SON GELİŞME: 51. DIŞİŞLERİ BAKANLARI OTURUMU
Teşkilatın en üst düzey karar organlarından biri olan Dışişleri Bakanları Konseyi, bu yıl 51. oturumunu gerçekleştiriyor. Oturum, uluslararası ve bölgesel gelişmelerin ele alındığı, üye ülkeler arasında iş birliğini artırmaya yönelik kararların alındığı platform olma niteliği taşıyor.
İslam İşbirliği Teşkilatı, tarihsel sorumluluğu ve uluslararası meşruiyeti ile İslam dünyasında ortak politikaların belirlenmesinde kilit rol oynamaya devam ediyor.
