Bugün Irak'ta parlamento seçimleri yapılıyor. Saddam sonrası Irak'ta 2005 yılında yapılan ilk parlamento seçimlerinden sonra bugünkü seçim ikinci seçim oluyor.
Bu seçimler şüphesiz hem Irak'ın iç dinamikleri, gelecekteki siyasi yönü ve Irak'ın komşularının hesapları bakımından adeta bir dönüm noktasını teşkil ediyor. Ülkenin çeşitli bölgelerinden bu seçimlere 6200 civarında aday katılıyor. Seçme kitlesi de 18,9 milyon civarında. Bunun ne kadarı sandığa gidecek, bilinmiyor. Sandığa gidecekler parlamentonun 325 milletvekilini seçecekler. Bu çok önemli seçime şu siyasi bloklar katılıyor:
*Hukuk Devleti Bloku. Bugünkü Başbakan Nuri Kemal Maliki'nin önderliğindeki bu blok ya da liste kendisini milliyetçi bir hareket olarak niteliyor ve kuvvetli bir merkezî yönetimi savunuyor. Bu blok esasen Şii partilerinin ağırlıkta yer aldığı bir blok. Bunlardan en önemlisi de Maliki'nin Dava Partisi. Bunu başka Şii partileri takip ediyor.
*Irak Milli İttifakı. Bu ittifak iki ana Şii hareketinden müteşekkil: Irak İslam Yüksek Konseyi (IİYK) ve Mukteda el Sadr'ın hareketi. Birincisi İran'a çok yakın bir Şii hareketi ve El Hakim ailesinin liderliğinde bulunuyor. Esasen IİYK ile Sadr hareketi rakip harekettiler. Ancak, şimdi müttefikler. Sebebi de her ikisinin de Maliki ve partisine karşı olmaları. Bu ittifak bu seçimlerde daha çok Bağdat ve Irak'ın güney eyaletlerindeki Şii nüfusa hitap edecek, bu oyları kazanmaya çalışacak.
*Irakiye Bloku: Bu blokun lideri eski başbakanlardan Iyad Allavi. Hem Şii ve hem de laik bir siyasi hareket olarak niteleniyor. Bünyesinde hem Şii ve hem de Sünni partiler bulunuyor. Allavi'nin yardımcısı seçime katılması engellenen önemli Sünni siyasetçi Salih el Mutlak. Kendisi Baasçı suçlamasıyla seçimlere girmesi engellenen Mutlak'ın partisi Milli Diyalog Cephesi seçimlere giriyor. Blok'ta ayrıca Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el Haşimi de yer alıyor.
*Irak'ın Birliği İttifakı. İçişleri Bakanı Cevat el Bolani'nin liderliğini yaptığı bu ittifak da laik olarak niteleniyor. Bünyesinde çok tanınmış, öne çıkmış siyasi şahıslar yer almıyor. Ancak, Ambar eyaletindeki Sünni direniş liderlerinden olup daha sonra Amerikan ordusu ile işbirliği yapıp bu eyaletten El Kaide ve bağlantılarını saf dışı eden Irak Uyanış Konseyi'nin lideri Ahmet Ebu Rişa da ittifakta yer alıyor. Bunun Anbar ve benzeri eyaletlerdeki Sünni oyları etkileyeceği tahmin ediliyor.
*Kürdistan İttifakı. Bu ittifak, Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nden meydana geliyor. Liderleri malum Mesut Barzani ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani. Bu ittifakın Kürt oylarının büyük bölümünü alacağı belli; ancak 2009 mahalli seçimleri sırasında ortaya çıkan laik Kürt Goran Partisi'nin ittifakı belli bir oranda zorlayacağı da tahmin ediliyor bugün.
Bugünkü seçimde yarışacak olan ana siyasi blok ya da ittifaklar böyle. Bunlardan Maliki ve Allavi'nin ittifaklarının önde çıkma ihtimalleri oldukça yüksek. Nitekim, son kamuoyu yoklamaları Maliki'nin yüzde 30 civarında, Allavi'nin ise yüzde 20-22 civarında milletvekili çıkaracağını söylüyor. Bunları da Irak Milli İttifakı yüzde 17 ile takip ediyor.
Bir sürpriz olmazsa seçim sonuçları aşağı yukarı bu yüzdelerde çıkacak. Bu şüphesiz bugün olduğu gibi seçimden sonra da Irak'ı Şii ağırlıklı bir koalisyonun yöneteceği anlamına geliyor. Bu koalisyonun liderinin de muhtemel ya Nuri Kemal Maliki ya da Iyad Allavi olacağı yönde bazı tahminler var. Ancak bize göre birinci Nuri Kemal Maliki'nin ittifakı çıkacak.
Bugünkü seçim başta da söylediğimiz gibi, Irak ve komşuları bakımından bir dönüm noktasını teşkil edecek. Bu yüzden Irak'ın komşuları Türkiye, Suudi Arabistan, Suriye ve İran bu seçimlere ve sonuçlarına çok önem veriyorlar elbette. Irak bu seçimlerden sonra nereye gidecek, nereye yönelecek, ülkenin iç siyasi yapısı hangi tarzda şekillenecek, zaman içinde görebileceğiz. Bu bakımdan bu seçim ve sonuçları çok; ama çok önemli...
Zaman
