Filistin’i devlet olarak tanıyan ülke sayısı, Fransa’nın kararıyla birlikte 149’a yükselmiş olacak. Bu ülkeler arasında şu gruplar öne çıkıyor:
-
Arap Grubu (22 ülke)
-
İslam İşbirliği Teşkilatı (57 ülke)
-
Bağlantısızlar Hareketi (120 ülke)
Ayrıca İspanya, Norveç, İrlanda, Slovenya, Ermenistan gibi Avrupa ülkeleri de son bir yılda Filistin’i tanıdı. Türkiye, 15 Kasım 1988’de Filistin Devleti’nin ilan edildiği gün tanıma kararı alan ilk ülkelerden biri oldu.
FİLİSTİN’İ TANIMAYAN ÜLKELER
Yaklaşık 40 ülke, Filistin’i henüz devlet olarak tanımadı. Bunlar arasında şu ülkeler yer alıyor:
-
ABD, İngiltere, Almanya, Kanada, Avustralya, Japonya, Güney Kore
-
İtalya, Hollanda, Portekiz, Finlandiya, Danimarka, İsviçre, Belçika
-
Yunanistan, Tayvan, Yeni Zelanda, Panama, Kamerun, Eritre, Myanmar
TANIMAMA GEREKÇELERİ
Bu ülkelerin ortak tutumu, Filistin’in devlet olarak tanınmasının, İsrail ile doğrudan müzakereler sonucu gerçekleşmesi gerektiği yönünde. Özellikle ABD, veto hakkını kullanarak Filistin’in BM’ye tam üyeliğini engelledi. Amerikan yönetimi, bu durumu “iki devletli çözümün doğrudan müzakerelerle sağlanabileceği” gerekçesiyle açıklıyor.
İsrail, Filistin’in tanınmasını “güvenliğine tehdit” olarak nitelendiriyor. BM Büyükelçisi Gilad Erdan, bu tanımanın “terörü ödüllendirmek” anlamına geldiğini savunuyor.
Öte yandan bazı ülkeler, Filistin’in 1933 Montevideo Sözleşmesi’nde belirtilen devlet kriterlerini karşılamadığını iddia ediyor. Bu kriterler arasında tanımlı bir sınır, sürekli bir nüfus ve etkin bir yönetim yer alıyor.
FİLİSTİN’İN BM STATÜSÜ
Filistin, 2012 yılından bu yana BM’de “üye olmayan gözlemci devlet” statüsünde. Bu statü, oy hakkı olmadan Genel Kurul’daki tartışmalara katılma hakkı tanıyor.
Aynı zamanda Filistin, bu statü sayesinde Uluslararası Ceza Mahkemesi dahil çeşitli uluslararası kuruluşlara üye olabildi.
ÖNEMLİ TARİHLER VE GELİŞMELER
-
1988: Filistin Devleti sürgünde ilan edildi.
-
2011: Filistin, BM’ye tam üyelik başvurusunda bulundu.
-
2012: BM Genel Kurulu, Filistin’i gözlemci devlet olarak kabul etti.
-
2024-2025: İspanya, Norveç, İrlanda, Slovenya, Ermenistan ve Fransa tanıma kararı aldı.
Fransa’nın eylülde BM Genel Kurulu’nda yapacağı açıklama, G7 ülkeleri arasında bu yönde atılan ilk adım olacak.
İSRAİL DEVLETİ'Nİ TANIMAYAN ÜLKELER
İsrail'i tanımayan ülkeler genellikle Filistin yanlısı bir tutum takınan, ya da İsrail'in kuruluş sürecini ve politikalarını meşru görmeyen ülkelerdir. Bu ülkeler diplomatik olarak İsrail ile ilişki kurmamış ya da zaman içinde ilişkilerini koparmıştır. 2025 itibarıyla İsrail’i resmi olarak tanımayan başlıca ülkeler şunlardır:
İsrail’i Tanımayan Ülkeler (Güncel Liste)
-
Afganistan
-
Cezayir
-
Bangladeş
-
Brunei
-
Comor Adaları (Komorlar)
-
Cibuti
-
Endonezya
-
İran
-
Irak
-
Kuveyt
-
Lübnan
-
Libya
-
Malezya
-
Mali
-
Moritanya (bazı kaynaklara göre dondurulmuş durumda)
-
Nijer
-
Pakistan
-
Katar
-
Suudi Arabistan
-
Suriye
-
Tunus
-
Venezuela (2009'da ilişkileri kesti)
-
Yemen
-
Türkiye, İsrail'i tanır ama zaman zaman büyükelçi seviyesinde ilişkiler askıya alınır.
-
Mısır ve Ürdün, İsrail'i tanıyan ilk Arap ülkeleridir.
-
BAE, Bahreyn, Sudan ve Fas ise 2020'de Abraham Anlaşmaları ile İsrail’i tanımaya başlamıştır.
-
Pakistan ve Bangladeş, İslam dünyasında nüfusu çok olan ama İsrail'i hâlâ tanımayan ülkeler arasında.