Geçen ay yapılan NATO Bükreş Zirvesi'nde birkaç önemli karar alındı. Bunlardan en önemlilerinden birisi de NATO'nun Amerika'nın kurmakta olduğu BMDS denen balistik füze savunma sistemini destekleme kararı almasıydı. NATO bu kararla yaklaşık 10 yıldır süren BMD gerekli mi, gereksiz mi tartışmalarına son verirken kendisinin de düşündüğü benzer sistemin Amerikan sistemiyle nasıl bağlantılı hale getirilebileceğinin çalışmasını da başlatmıştı.
NATO'nun bu çalışmaları devam ediyor; ancak hangi safhada bilinmiyor; Amerika ise sistemin Avrupa ayakları olacak olan Çek Cumhuriyeti'nde kuracağı radar ve Polonya'da konuşlandıracağı önleyici füze sistemi ile ilgili olarak bu ülkelerle son görüşmeleri yapıyor, önümüzdeki ay anlaşmalara imza koymayı planlıyor. Kısacası, Amerikan sistemi başka yerlerden sonra Avrupa'da da hayata geçme safhasına doğru ilerliyor.
Devreye girdiğinde entegre ve katmanlı bir sistem olacak olan BMDS genel olarak bugün hem deneme, hem konuşlandırma bakımlarından oldukça ileri bir safhada bulunuyor zaten. Karada konuşlu önleyici füzeler (interceptors) bakımından bugün sistem Alaska-Fort Greely'de çalışır vaziyette 16, California-Vandenberg Hava Üssü'nde ise 2 adet füzeye sahip. Bu yıl sonuna kadar da bu yerlerdeki toplam füze sayısı 24'e çıkacak.
Bu füzelerle bağlantılı olarak çalışacak olan X-Band radarlarda ise oldukça önemli hamleler yapılmış bulunuyor. Bugün Pasifik Okyanusu'nda seyyar platform diye geçen sayısı açıklanmayan savaş gemilerinde bu radarlar faal durumdalar. Karada konuşlu bu radarlardan birisi ise Japonya'da Şariki'de bulunuyor.
Gerektiğinde taşınabilir özelliğe sahip, yüksek enerji ışınlarıyla çalışan ve 4.700 kilometre öteden havada bir top büyüklüğündeki nesneyi bile tespit edebilen bu radarlar, kendi türünde radar teknolojisinin ulaştığı son aşama olarak kabul ediliyor.
Ne ilginç ve anlamlı ki, bu radarlar bugünlerde İsrail'de söz konusu olacak. Haberlerde yarın İsrail'i son defa ziyaret edecek olan Başkan Bush'un bu radarlardan İsrail'e vermeyi teklif edeceği bildiriliyor. Amerika ile İsrail arasında balistik füzelere karşı koymada yıllardır daha sıkı ilişkiler kurulmasını savunan Cumhuriyetçi Parti Illinois Temsilcisi Mark Kirk, bu bağlamda Ortadoğu barış sürecinden sonra X-Band radarların muhtemelen Bush'un ziyaretinin ikinci gündem maddesi olacağını söylüyor.
Esasen, Kirk ile Cumhuriyetçi Parti California Temsilcisi Bayan Jane Harman'ın birlikte kaleme aldıkları 5 Mayıs tarihli Başkan Bush'a sunulan ve Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi'nin önemli isimleri de dahil olmak üzere 70 kadar Kongre üyesinin imzalarını taşıyan bir mektupta Başkan'dan İsrail'e Amerikan sistemi ile tamamen entegre olacak X-Band radarları teklif etmesi talep edilmiş bulunuluyor.
Bush yönetimi söz konusu haberler ve mektup konusunda herhangi bir bilgi vermiyor, yorum yapmıyor, sadece Bush'un ziyareti sırasında herhangi bir resmî açıklamanın yapılmayacağını söylüyor, o kadar. Diğer yandan Pentagon'un BMDS'den sorumlu Füze Savunma Dairesi (MDA) Sözcüsü Lehner ise İsrail'e teklif edileceği söylenen radar konusunun bir 'politika meselesi' olduğuna işaret etmekle yetiniyor ve böylece kararın yönetime ait olacağını ima ediyor.
Haberler doğru çıkar ve Amerika İsrail'e X-Band radar verirse ne olur? Şüphesiz bu radar İsrail'in zaten var olan ARROW adlı balistik füzelere karşı koyma sistemini görülmedik ölçüde güçlendirir. O kadar ki, İran'ın Şahap füzelerinin İran'dan İsrail'e ulaşma süresi olan 11 dakikalık uçuş süresinin tespitini yarıya kadar indirebilir. Bu da stratejik bakımdan İsrail'e, İran'a karşı büyük avantaj kazandırır elbette.
X-Band radar belki bazılarının iddia ettiği gibi Bush'un İsrail'e son ve muhtemelen en büyük veda hediyesi olacak, kim bilir?..
Kaynak: Zaman
