Kimsenin savuşturamayacağı bir sembol: Vladimir Putin rejiminin, uluslararası arenada dikkat çekmek üzere tasarlanan Soçi Olimpiyatları’nın kapanış törenine hazırlandığı bir sırada Moskova’nın kuşkusuz güçlü bir şekilde desteklediği iktidarın aniden sonu geliyor Kiev’de. Viktor Yanukoviç hükümetinin devrilmesi Kremlin için büyük bir yenilgiyi temsil ediyor.
Kalabalıklar tarafından yuhalanan, aynı zamanda hem maiyeti hem de güvenlik güçleri tarafından terk edilen başkanın kaçışı, Putin’in en kötü kabusu oluverdi kuşkusuz. Putin’in, “renkli devrimler”e, iktidar, yolsuzluk ve klan sistemini reddeden bir toplumun özgürleşmesine işaret eden bu devrimsel geçişlere, yönelik hoşnutsuzluğu kimse için sır değil. Ukrayna’da olanlar, Rusya’da kaçınılmaz yansımaları olacak “büyük bir kardeş slav cumhuriyet”le ilgili olduğu için etkisi daha da çarpıcı. Ayrıca Rus yönetimi, Ukrayna’da on yıl içinde ikinci olağanüstü enkazını topluyor. Daha önce, 2004’te “turuncu devrim” Rus istihbaratını hazırlıksız yakalamıştı. Vladimir Putin, bu süre zarfında, Viktor Yanukoviç’i desteklemek üzere, meclis toplantılarına boy göstermek için kol kola katılarak, bu toplantılarda şahsen yer almayı münasip görüyordu. Koşulsuz adamının ikinci kez devrilişini görmek küçük düşmekten fazlası. Üstelik 15 milyar dolar tutarında mali yardım ilanında bulunduktan sonra.
Bugün Ukrayna’da gerçekleşen olayların, Moskova’nın “yakın komşuları” üstündeki nüfuzunun epeyce göreceli olabileceğinin basit bir kanıtı olduğu için, eski SSCB’de önemli yansımaları olacak. Ukrayna’daki olaylar şimdiye kadar kanun koyucu gibi görünen “Putinci” yörünge ve düzenden çıkışa işaret ediyor. Rusya, Soçi’de yumuşak gücünü sergilerken, Kiev’de cebir yöntemini (sonuçlarını görmüş olduğumuz) teşvik ediyordu.
Bundan sonra Rus öfkesi hangi temayülle kendisini gösterecek? Donbass’ta Rusça konuşan ayrılıkçıları kışkırtarak mı? Kırım’daki askeri güç ağını harekete geçirerek mi? 1968’de Prag’da olduğu gibi, ordu sevk ederek mi? Besbelli endişeli olan Batılılar, Ukrayna’nın bütünlüğünü koruma çağrılarını artırıyorlar. 2008 Ağustos’unda, elli sekizinci Rus askeri birliği, Gürcistan’ı, euro-atlantik seçeneğinden mahrum bırakmak üzere işgal etmişti. Bu türden senaryolar risk içermiyor değil ve Vladimir Putin bunun farkında. Ukrayna’daki kaos, komşusu Rusya’yı muhakkak etkileyecektir.
Eşiğinde demokratik ve milliyetçi bir devrim bulan-bulunan Avrupa Birliği için acil konu ekonomik destek: Ukrayna’yı anarşiye sürükleyebilecek ödeme sıkıntısını gidermek. Ayrıca Ukrayna ile tanımlanması gereken siyasi ortaklık perspektifinin tüm yönleri. AB, çok geç olmadan, bakışını tümüyle tasarlanmış yeni Rus baskısının yarınki hedefleri olabilecek iki cumhuriyete, ortaklık anlaşmasını kabul eden Moldova ve Gürcistan’a çevirmeli. Kiev devriminin şok dalgası, bunların başlangıcından başka bir şey değil.
Le Monde, Başyazı
Dünya Bülteni için tercüme eden: Muhsin Korkut
