ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, eski Başkan Donald Trump döneminde uygulamaya konan gümrük tarifelerine ilişkin kararını açıkladı. Mahkeme, söz konusu tarifelerin Başkan’a tanınan yasal sınırların dışına çıktığı gerekçesiyle uygulanmasının kalıcı olarak durdurulmasına hükmetti.
Bazı özel şirketler ve eyaletler tarafından açılan davalar sonucunda verilen kararda, Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) çerçevesinde Başkan’a verilen yetkinin aşıldığı belirtildi. Kararda, ithalatı düzenleme amacıyla getirilen tarifelerin, Anayasa gereği yalnızca ABD Kongresi’nin yetkisi dahilinde olduğu vurgulandı.
“UYGULANMASI KALICI OLARAK ENGELLENECEK”
Mahkeme kararında şu ifadeler yer aldı: “Anayasa’nın ticareti düzenleme ve vergi koyma yetkisi yalnızca Kongre’ye verilmiştir. Bu nedenle, Başkan Donald Trump tarafından alınan gümrük tarifesi kararları iptal edilecek ve uygulamaları kalıcı olarak engellenecektir.”
TRUMP YÖNETİMİNDEN TEPKİ VE İTİRAZ
Trump yönetimi ise karara karşı çıktı. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, temyize gidileceği bildirildi. Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, karara ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Yabancı ülkelerin ABD’ye karşılıklı olmayan muamelesi, kalıcı ticaret açıklarını körükledi. Bu açıklar, işçilerimizi geride bırakan ve sanayi tabanımızı zayıflatan ulusal bir acil durum ihtiyacını getirdi. Mahkeme, bu gerçekleri tartışmadı.”
PETROL FİYATLARI VE PİYASALAR HAREKETLENDİ
Mahkeme kararının ardından küresel piyasalarda hareketlenme gözlemlendi. Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 1,2 artarak varil başına 65,68 dolara çıktı. ABD ham petrolü ise yüzde 1,3 artışla 62,62 dolara ulaştı.
Tarifelerin durdurulmasının ardından küresel piyasalarda artan güven ortamı dikkat çekti. Özellikle Asya borsalarında yükselişler yaşandı. Perşembe günü teknoloji hisselerindeki artışla birlikte borsalarda olumlu bir seyir izlendi. Nvidia hisselerindeki kazanç da bu hareketliliği destekledi.
KARAR SONRASI HUKUKİ SÜREÇ DEVAM EDİYOR
Mahkeme kararının ardından Washington yönetimi temyiz başvurusunda bulunmaya hazırlanıyor. Kararın uygulanmasına yönelik detaylar ise henüz netleşmedi. Sürecin bir ihtiyati tedbir mi yoksa kalıcı bir iptal kararı mı olduğu yönünde açıklamalar yapılmadı.
Uzmanlar tarafından yapılan açıklamalarda, tarifelerin şu an yürürlükte olup olmadığı, temyiz süreci sonuçlanana kadar nasıl bir uygulamanın geçerli olacağı gibi konuların belirsizliğini koruduğu ifade edildi.
TARTIŞMALI GÜMRÜK VERGİLERİNİN GEÇMİŞİ
Donald Trump yönetimi, 2 Nisan’da birçok ülkeye yönelik yüksek oranlı gümrük tarifeleri getirmişti. Bu karar, "ulusal acil durum" gerekçesiyle alınmış ve ticaret açıklarını azaltmak amacıyla uygulamaya konmuştu.
Ardından ABD yönetimi, tarifeleri 90 gün erteleme kararı aldı ve bu süreçte Çin ile bir anlaşmaya vardı. İlk etapta %100’ü aşan oranlara ulaşan tarifeler, karşılıklı müzakerelerle düşürüldü.
Son olarak Trump, Avrupa Birliği için de %50 oranında yeni tarifeler uygulanabileceğini açıklamış, 9 Temmuz tarihini işaret etmişti. AB tarafı ise müzakerelere başlama yönünde adım atmıştı.
