ABD Başkanı Donald Trump, 13-16 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirdiği Orta Doğu turunda Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret etti. Ancak İsrail’i programına dahil etmemesi, diplomatik çevrelerde dikkat çekici bir gelişme olarak yorumlandı. New York Times, Trump’ın bu tutumunun, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yürütülen uzun süreli koordinasyonun sona erdiğine işaret ettiğini yazdı.
TRUMP’IN STRATEJİSİ EKONOMİK ODAKLI
Gazetedeki analizde, Trump’ın bölgesel stratejisinin İsrail’in güvenlik taleplerinden çok ekonomik çıkarlar ve Körfez ülkeleriyle olan ilişkiler üzerine kurulu olduğu belirtildi. Suriye’nin yeni lideri olarak tanınan Ahmet el-Şara ile görüşmesi ve yaptırımların kaldırılmasına yönelik vaadi, İsrail’in tepkisine neden olan adımlar arasında yer aldı.
İSRAİL’İN KATILMADIĞI GAZZE ATEŞKESİ
Trump yönetimi, Gazze'deki Amerikan vatandaşı Edan Alexander’ın serbest bırakılmasını İsrail’in doğrudan katılımı olmadan sağladı. Ayrıca, Yemen'deki Husi militanlarıyla ateşkes sağlanması, ancak bu süreçte Ben Gurion Havalimanı’nın füzeyle vurulması, İsrail'de ek endişelere yol açtı.
İRAN POLİTİKASINDA FARKLI YAKLAŞIM
Trump'ın İran’la askeri müdahaleye gerek kalmadan nükleer anlaşma yapılması yönündeki görüşü, Netanyahu’nun İran’a doğrudan müdahale çağrısıyla çelişiyor. Bu durum, iki lider arasında politik bir ayrışmaya neden olan diğer başlıklar arasında yer alıyor.
“İSRAİL ESKİ ÖNEMİNDE DEĞİL”
Trump’ın, İsrail’i Orta Doğu’da “vazgeçilmez müttefik” olarak görmeyi bıraktığı ve bunun yerine Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye ile ilişkileri derinleştirmeyi tercih ettiği ifade ediliyor. Al Udeid Hava Üssü gibi bölgelerdeki Amerikan askeri varlığının güçlendirilmesi de bu stratejinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
NETANYAHU’YA ELEŞTİRİLER ARTIYOR
Eski İsrail Büyükelçisi Itamar Rabinovich, İsrail-Hamas savaşında her iki tarafın da geri adım atmamasını “umutsuz bir çıkmaz” olarak nitelendirirken, Netanyahu’nun eski danışmanı Nadav Shtrauchler, Trump’ın artık Netanyahu’nun kararlarını beklemeden hareket ettiğini söyledi.
İSRAİL MEDYASI: "TRUMP BİZİ DIŞLADI"
İsrail basınında Trump’ın İsrail’e mesafeli tutumu, “Trump tarafından dışlanan İsrail şaşkın ama sessiz”, “Netanyahu’nun azalan küresel etkisi” başlıklarıyla yansıtıldı.
İLİŞKİLERDE DÖNÜM NOKTASI MI?
New York Times’ın analizine göre, Trump ile Netanyahu arasındaki temasın zayıflaması, yalnızca iki liderin kişisel ilişkileri değil, aynı zamanda ABD’nin İsrail merkezli Orta Doğu politikasından uzaklaşmasının da işareti olarak görülüyor.
