İran ile 2015 nükleer anlaşmasının Avrupa’daki tarafları olan İngiltere, Fransa ve Almanya arasında, dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde İstanbul’da toplantı düzenlendi. E3 ülkeleri olarak anılan bu üç ülkenin temsilcileri ile İran heyeti, görüşmelerini İran’ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda gerçekleştirdi.
İRAN’I TAHT REVANÇİ VE GARİBABADİ TEMSİL ETTİ
Görüşmede İran tarafını Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Taht Revançi ve Kazım Garibabadi temsil etti.
Görüşme sonrasında yapılan açıklamada toplantının içeriğine dair detaylar yer almadı. Ancak Kazım Garibabadi, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
“Dr. Taht Revançi ve ben, üç Avrupa ülkesinin siyasi yetkililerini İstanbul'da ağırladık. Dolaylı nükleer görüşmelerin son durumu ve yaptırımların kaldırılması konularını ele aldık. İran ve üç Avrupa ülkesi diplomasiyi sürdürme ve en iyi şekilde kullanma kararlılığındadır. Gerekli durumda tekrar bir araya gelip görüşmeleri sürdüreceğiz.”
ROMA GÖRÜŞMESİ ERTELENMİŞTİ
E3 ülkeleri ile İran arasında 2 Mayıs'ta Roma'da yapılması planlanan görüşme, ABD ile İran arasındaki dolaylı müzakerelerin ertelenmesi nedeniyle iptal edilmişti. İstanbul’daki görüşme, bu sürecin ardından gerçekleşen ilk resmi temas niteliği taşıdı.
“TETİK MEKANİZMASI” ENDİŞESİ
İran tarafı, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayla kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının geri getirilmesini sağlayabilecek “tetik mekanizması” maddesinin, Avrupa ülkeleri tarafından devreye sokulmasından endişe duyuyor. Bu mekanizmanın süresi 18 Ekim 2025’te sona erecek. Anlaşma kapsamında ilerleme sağlanamaması durumunda, bu tarihten önce Avrupa’nın mekanizmayı işletmesi bekleniyor.
ERAKÇİ: GERGİNLİK GERİ DÖNÜLMEZ HALE GELEBİLİR
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 11 Mayıs’ta Fransız gazetesi Le Point’te yayımlanan makalesinde, “tetik mekanizmasının kötüye kullanılmasının sadece Avrupa'nın anlaşmadaki rolünün sonu değil, aynı zamanda geri dönüşü olmayan bir gerginliğin tırmanması anlamına da gelebileceğini” ifade etti. Erakçi, Avrupa ülkelerine İran ile nükleer görüşmelere devam edilmesi çağrısında bulundu.
RUBIO’DAN AVRUPALI YETKİLİLERLE GÖRÜŞME
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İstanbul’daki temasları kapsamında İngiltere, Fransa ve Almanya ulusal güvenlik danışmanları ile bir araya geldi. Görüşmede Ukrayna ve İran gündeme alındı.
Rubio’nun, ABD’nin İran’a yönelik yaklaşımını Avrupalı muhataplarına aktardığı ve diplomatik sürecin nasıl ilerletileceğine dair fikir alışverişinde bulunduğu öğrenildi.
