İran hâlihazırda ABD için var oluşsal bir tehdit mi? İki Ülkenin Askeri kapasitelerinin bir karşılaştırması
John Isaacs ve Travis Sharp
"Onlar süper bir güç olmayabilirler fakat İran hükümetinin neden olduğu tehdit küçük değildir."
- Senator John McCain (R-AZ), 19 Mayıs, 2008
"İran'dan gelen tehdit vahimdir; gerçektir ve benim amacım bu tehdidi ortadan kaldırmak olacaktır."
- Senator Barack Obama (D-IL), 4 Haziran, 2008
İran hâlihazırda ABD için bir dizi ciddi sorun teşkil etmektedir. Irak'taki ABD güçlerine saldırabilir veya İsrail'e saldırmaları için bölgedeki müttefikleri olan Hamas ve Hizbullah'ı kullanabilir. Bunlar, İran tehdidinin unsurlarıdır fakat bu gerçek tehditler pek sık İran'ın kesin olmaktan çok uzak olan gelecekte nükleer bir silah edinme potansiyeli hakkında konuşmak için kullanılan sürekli retorikle birbirine karıştırılıyorlar.
İran'ın hâlihazırda neden olduğu tehdit, kesin olmayan gelecekte oluşturacağı potansiyel tehditle birleştirilerek abartılıyor.
İran'ın elinde bulunacak bir nükleer silah, tehlikeli olacaktır ve ABD böylesi bir gelişmeyi durdurmak için önlemler almalıdır. Fakat ölçülebilir bütün alanlarda İran şu anda konvansiyonel teçhizatından hareketle ABD için ciddi bir tehdidi teşkil etmemektedir.
İki ülkenin askeri kapasitelerinin bir mukayesesi, ABD'nin ezici üstünlüğünü göstermektedir.
ABD—İran ilişkilerine gerçekçiliği katmanın vakti gelmiştir. İran ile ilgili olarak tehdit reklâmı, sorunun temel noktasını kaybettiriyor. Bu temel nokta şudur: İran hâlihazırda ABD veya ABD'nin dostları için bir tehdit oluşturmuyor ve İran'ın nükleer programına barışçıl bir çözüm bulmak için hala vakit var.
| ABD | İRAN | |
| Nüfus | 303.824.646 (Temmuz 2008 tahmini) | 65.875.223 (Temmuz 2008 tahmini) |
| Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GDP) | 13.8 trilyon dolar (2007 tahmini) | 0.75 trilyon dolar (2007 tahmini) |
| 2009 mali yılındaki savunma harcamaları (küresel toplam harcamaya oranları) | 711 milyar dolar (Irak ve Afganistan dâhil olmak üzere) 48,4% | 7.2 milyar dolar 0.5% |
| Toplam asker sayısı | 2.580.875 (1.498.157 aktif + 1.082.718 ihtiyat) | 895,000 (545,000 aktif + 350,000 ihtiyat) |
| Kara Kuvvetleri | ||
| Ana savaş tankları | 8,023 (7,620 Kara Kuvvetleri + 403 Denizci Birlikleri) | 1,613 Kara Kuvvetleri |
| Keşif araçları | 348 (96 Kara Kuvvetleri + 252 Denizci Birlikleri) | 35 Kara Kuvvetleri |
| Zırhlı piyade savaş araçları | 6,719 Kara Kuvvetleri | 610 Kara Kuvvetleri |
| Zırhlı personel taşıyıcıları | 21,242 (19,931 Kara Kuvvetleri + 1,311 Denizci Birlikleri) | 640 Kara Kuvvetleri |
| Ağır top âdeti | 8,041 (6,530 Kara Kuvvetleri + 1,511 Deniz Kuvvetleri) | 8,196 Kara Kuvvetleri |
| Helikopterler | 5,425 (4,086 Kara Kuvvetleri + 588 Donanma + 603 Denizci Birlikleri + 148 Sahil Güvenliğin dâhil olmadığı Hava Kuvvetleri) | 311 (223 Kara Kuvvetleri + 30 Donanma + 34 Hava Kuvvetleri + 24 paramiliter) |
| Donanma | ||
| Denizaltılar | 71 Donanma | 6 Donanma |
| Temel Yüzey muharipleri (taşıyıcılar, kruvazörler, destroyerler, firkateynler) | 106 Donanma | 5 Donanma |
| Devriye ve sahil muharipleri | 157 (16 Donanma + 141 Sahil Güvenlik) | 320 (140 Donanma + 50 Devrim Muhafızları Birlikleri + 130 paramiliter) |
| Mayın savaş gemileri | 9 Donanma | 5 Donanma |
| Amfibik gemiler | 490 (124 Kara Kuvvetleri + 366 Donanma, LHD/LHA/LPD gibi ana gemiler ve küçük çıkarma gemiler olmak üzere) | 21 Donanma |
| Hava Kuvvetleri | ||
| Savaş uçakları | 3,538 (9 Kara Kuvvetleri + 1,365 Donanma + 386 Denizci Birlikleri + 1,778 Hava Kuvvetleri) | 286 Hava Kuvvetleri |
| Uzun mesafe bombardıman uçakları | 170 Hava Kuvvetleri | Hiç yok |
| Nakil uçakları | 883 (235 Kara Kuvvetleri + 98 Donanma + 25 Denizci Birlikleri + 525 Sahil Güvenlik dışında Hava Kuvvetleri | 136 (17 Kara Kuvvetleri + 13 Donanma + 104 Hava Kuvvetleri + 2 paramiliter) |
| Elektronik savaş/istihbarat uçakları | 159 (9 Kara Kuvvetleri +126 Donanma + 24 Denizci Birlikleri) | 3 Donanma |
| Keşif uçakları | 134 (60 Kara Kuvvetleri + 4 Denizci Birlikleri + 70 Hava Kuvvetleri) | 6 Hava Kuvvetleri |
| Deniz keşif uçakları | 197 (174 Donanma + 23 Sahil Güvenlik) | 8 (3 Donanma + 5 Hava Kuvvetleri) |
| Anti-denizaltı savaş uçakları | 58 Donanma | Hiç yok |
| Hava erken uyarı uçakları | 53 (16 Donanma + 37 Hava Kuvvetleri) | Hiç yok |
| Nükleer Kuvvetler | ||
| Nükleer savaş başlıkları | ~5,400 (4,075 operasyonel + 1,260 ihtiyat) | Hiç yok |
Notlar: Teçhizat yekûnu ihtiyat/Ulusal Muhafızları içermemektedir. Bu önemlidir çünkü ABD ihtiyat/muhafız kapasitesi pek çok alanda İran'ın aktif ve ihtiyat kapasitelerinin bileşiminden çok fazladır. Besic olarak bilinen 40,000 kişilik İran paramiliter gücü, hukukun uygulanmasına yardımcı rolünü ve barış zamanında da sınır güvenliği fonksiyonlarını icra etmektedir. Besic kuvvetleri İslam Devrimi Muhafız Birlikleri'ne bağlıdır. İran liderliği toplam Besic üyelerinin 12,6 milyon olduğunu tahmin etseler de savaş zamanında 450,000 ile 1 milyon arasında savaşa uygun paramiliter kuvvetlerin olduğu tahmin edilmektedir.
Bu tablo ile ilgili akılda tutulması gereken birkaç şey var. İlki; yukarıdaki veriler, her iki ülkenin müttefiklerinin kapasitelerini hesaba katmadıkları için her iki ülkenin sahip olabileceği gücün net verileri değildir. Örneğin Amerika'nın müttefikleri potansiyel bir çatışmada Amerika'ya destek verebilirler ve İran; Suriye, Hamas veya Hizbullah'tan destek sağlayabilir. İkincisi; İran'ın teçhizatının büyük bir bölümünün eski ve düşük teknolojiye sahip olduğudur dolayısıyla yukarıda listelenen teçhizat kalite paritesini göstermemektedir. Örneğin, İran Hava Kuvvetleri; Rus yapımı yaşlı MiG,29'ları, Çin yapımı F–7 M jetlerini hatta daha yaşlı; F–4, F–5, Su–25 ve Mirage F-1'leri kullanmaktadır. Bu savaş uçakları F–22 Rapto gibi üstün Amerikan savaş uçaklarına denk değillerdir. ABD ordusu tarafından kullanılan gelişmiş deniz ve kara üslü uçaklardan söz etmeye hiç gerek yok.
Kaynaklar: Nüfus ve Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla verisi; CIA'den, Dünya Dosyası (Mart 2008'de güncellendi). Savunma harcamaları verisi; Silah Kontrol ve Yaygınlaştırmama Merkezi'nden, FY2009 Pentagon'un Harcama İsteği: Küresel Askeri Harcamalar (Şubat 2009). Asker sayısı ve konvansiyonel kuvvetler verisi; Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü'nden, Askeri Denge 2008 (Şubat 2008). Nükleer kuvvetler verisi; Robert Norris ve Hans Kristensen'den, "ABD Nükleer Kuvvetleri" Nükleer Bilim Adamları Bülteni (Mart/Nisan 2008).
John Isaacs 202–546–0795 dâhili 131 [email protected]
John Isaacs, çalışmalarının Kongre, Irak, füze savunma sistemi ve nükleer silahlar konusunda yoğunlaştığı Silah Kontrol ve Yaygınlaştırmama Merkezi'nin yönetici direktörüdür. Isaacs'ın; New York Times, Los Angeles Times, Atlanta Journal, St. Louis Post Dispatch, Christian Science Monitor, Nuclear Times, Arms Control Today, American Journal of Public Health, ve Technology Review gibi süreli yayınlarda yayınlanmış makaleleri var.
Travis Sharp 202–546–0795 dâhili 123 [email protected]
Travis Sharp, çalışmalarının ulusal güvenlik harcamaları, askeri politika ve Irak konusunda yoğunlaştığı Silah Kontrol ve Yaygınlaştırmama Merkezi'nde askeri politika analistidir. Sharp'ın; New York Times, Los Angeles Times, Washington Post, Foreign Policy in Focus, United Press International, ve Peace Review gibi süreli yayınlarda yayınlanmış yazı ve makaleleri var.
Dünya Bülteni için çeviren: Ali Karakuş
