Darfur efsânesini yıkmalı
Sudan'ın Batısı/Darfur'daki problemler hakkında yazanların ilki olarak (2003) ve üç yıldır Darfur temsilcileriyle ve diğer Sudanlı direnişçilerle Asmara'da yanyana yaşayan bir kişi olarak yürüttüğüm araştırma sonucu hiçbir soykırım izine rastlamadım. Soykırım esasen Eyyopya'daki Somalililere uygulanıyor/du, Darfur'da ise soykırım diye bir şey olmadı.
İki vakayı kıyaslayarak işe başlayalım, önce Darfur'a sonra Ogaden'e (Etyopya'da) değinelim.
Darfur çatışması sonucunda mülteci durumuna düşen insanlar tarihteki en büyük ve en etkin yardım çalışmalarının lehdarı.
Tarihin en kötü kuraklığına rağmen Ogaden'de yaşayan Somalililere ise yıllardır yardım yapılmıyor.
Darfur'da yıllardır uluslararası polis kuvveti bulunuyor; bu kuvvet Sudan güvenlik kuvvetleriyle birlikte çalışıyor ve yaşanan şiddet sona erdi.
Ogaden'de ise batı yardımıyla fonlanan Etyopya ölüm mangaları son on yılın büyük bir kısmını ülkenin kırsal bölgelerinde cinayet işlemek ve insanları sakat bırakmakla geçirdiler. Kızıl Haç'tan Sınır Tanımayan Doktorlara kadar herkes ülkeden kovuldu ama batı medyasında çok küçük olsun yer bulmadı; nerde kaldı Etyopya rejimini fonlamada batılı rolünü ifşa etmeleri. Batı medyasının bu tavrını bir de propaganda "Darfur'u Kurtar" (Save Darfur) kampanyasıyla kıyaslayın; ve nelerin döndüğünü izah etmek için "bana parayı göster" şeklindeki denenmiş altın kurala başvurulmalıdır.
Darfur'da soykırım efsânesi, "Yeter" "Soykırımı Engelle" pankartlarıyla onlarca belki de yüz milyonlarca dolar toplayan batılı "insan hakları" örgütleri tarafından teşvik edildi. Dolar aşağı doğru yuvarlanıp giderken soykırım iddialarındaki ölü sayısı artıp duruyor. İlk önce 100.000'di; sonra 200.000'e sonra 300.000'e çıktı; ve sonra da İngiliz devlet medyasının bekçisine göre Darfur'da soykırım kurbanı kişi sayısı 400.000 ki alabildiğince saçmadır. Asmara'daki Darfur temsilcilerinin hiçbirisi bu batılı sayılara itibar etmiyor. Esasen, Afrika Burnun'daki kişilerin çoğu, hiç değilse batı bordrosunda kayıtlı olmayanların hepsi de gerçek sayının on binlerle ifade edileceğinde mutabıklar; acıklı bir sayı evet ama gerçek soykırımın işlendiği Somali ve Ogaden'de yaşananların yanında ufak kalıyor.
Bugün, yardım görevlilerinin halen çalıştığı Somali'deki insâni durumun dünyada yaşananlar arasında en kötüsü olduğu bildiriliyor. Somali'nin bitişiğindeki Etyopya'nın Ogaden bölgesinde ise neredeyse hiç yardım kuruluşu yok. Birkaç kasaba hâriç. Ancak acı çeken Afrikalılar adına ganimet toplayanlardan gerçek soykırımın Ogaden'de işlenmekte olduğunu duyuyor muyuz?
Daha önce de söylediğim gibi, 2003 yılında Sudan ve Etyopya'da neler olup bittiğine dair inancımı kaleme aldım. Kuzey-güney arasındaki sivil savaş sırasında Sudan'da iki milyon insanın öldüğü tahmin ediliyor. Yıllarca süren zorlu çalışmalar sonrasında Sudan'da barış biraz dolambaçlı da olsa yeşerdi; ana çalışma burada, Asmara'daki müzakereler sırasında yapıldı. Bunun aksine "Darfur'u Kurtar" sloganının talep ettiği eylem programı neydi peki? Batı liderliğinde askeri işgal ve istila tıpkı Irak ve Afganistan gibi! Batının askeri "müdahalesi" sayesinde Irak'ta ve Afganistan'da yarım milyon veya daha fazla sayıda kişi hayatını kaybetti. O halde batılı askerlerin Sudan'a gönderilmesinin, son birkaç yıl içerisinde acıyla inşa edilen barışı yok etmek ve daha fazla acıya yol açmak hâriç, bir şeye yarayacağını akl-ı selim sahibi kim söyleyebilir?
Barış Darfur'a yavaşça hâkim olurken, Ogaden'de uzak bir geçmişin anısı olmaktan ibaret. Savaş, kıtlık ve hastalık Ogaden'de yayılıyor ve Etyopya'nın büyüyen kesimlerinde gitgide kaide haline geliyor. Batılı işportacılar Save Darfur palavrasını pazarlayarak milyonlarca doları tırmıklayıp toplarken, Sudanlılar barışın ortaya çıkışına şahit oldu. Afrika'da en büyük batı yardımı alan bir rejim altında kıvranan Etyopyalılar ise etnik ve dini çatışmalardan ibaret, hatta daha beteri, faal soykırım programlarından ibaret bir gelecek görüyorlar sadece.
Etyopya'da gelişen problemlerin izi batıya doğru sürülebilir bilhassa da Amerika'ya doğru. Batı bilhassa da Amerika, Afrika'yı kriz durumunda tutmaya kararlı. Onu daha iyi sömürmek için. Ve Save Darfur lobisi "insâni müdahale" kisvesi altında Afrika'ya daha fazla şiddet getiriyor ki Sudanlılara, kendileri adına toplanan on milyonlarca doların çok azı veriliyor.
Darfur soykırım efsânesini yıkma vadesi geldi de geçiyor. Şayet batılı halklar Afrika'ya gerçekten yardım etmek istiyorlarsa önce Darfur'u Kurtar / Save Darfur dolandırıcılarına bağış yapmaya bir son vermeli ve Oganden'deki gerçek soykırıma harcanan on milyonlarca dolarlık batı yardımının hesabını sormalıdırlar.
Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı
