Gazprom'un işbirliği ve karşılıklı fayda esasına dayalı gelenekselleşmiş ve uzun vadeli iş ilişkileri kurduğu Orta Asya'daki ortakları şirketimizin stratejisinde çok temel rol oynuyor.
Gazprom, doğalgaz endüstrisinin başlangıcından bu yana bölgede etkin bir şekilde yer alıyor ve gelecekte heyecan verici ve iddialı projelerle ortaklıklarımızı derinleştirmeyi ve genişletmeyi amaçlıyoruz.
Orta Asya'dan gelen gaz Gazprom'un kaynak altyapısına çok ciddi bir katkı sunuyor, sadece Rus iç piyasasındaki müşterilerimize değil Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri ve Avrupa'ya yaptığımız sevkiyatı da besliyor. Tesislerin devamlı geliştirilmesi ve iyileştirilmesi sayesinde, uzun mesafeli ana boru hatlarımız yoluyla son derece istikrarlı ve güvenilir doğalgaz akışı sağlıyoruz. Bu sayede, bölgedeki ortaklarımızın gaz ihracatı için en uygun kazanç ve garantili talep de dahil olmak üzere en çekici olanakları önerebilir durumdayız. 2008 yılında, Gazprom toplamda 66,1 milyar metreküp Orta Asya gazı aldı; bunun 42,3 milyar metreküpü Türkmenistan'dan, 14,2 milyar metreküpü Özbekistan'dan ve 9,6 milyar metreküpü de Kazakistan'dan geldi. Bütün bunlara ek olarak, Gazprom kısa süre önce Azerbaycan'la, 500 milyon metreküple başlayan ve miktarın artırılacağı bir gaz alım anlaşması imzaladı.
2009 yılında OAO Gazprom Özbekistan'dan alacağı gaz miktarını 15,4 milyar metreküpe ve Kazakistan'dan alacağı gaz miktarını da 10 milyar metreküpe yükseltti. Ancak, şirketin geleneksel pazarlarındaki talep düşüşü de dahil olmak üzere, finansal ve ekonomik krize bağlı bir dizi nedenden dolayı, Orta Asya'dan alınan toplam gaz miktarı düşerek 37,3 milyar metreküpte kaldı. Bunda Türkmenistan'dan gelen gaz akışının geçici olarak kesilmesine neden olan Nisan 2009'daki boru hattı kazasının da etkisi var. Türkmen gazı akışı Ocak 2010 itibarıyla tekrar başladı. 2010'da Azerbaycan ve Orta Asya'dan gelen toplam gaz miktarı 40 milyar metreküpün üzerine çıkacak. Hatta, gaz talebinin 2013-2015 arasında eski seviyesine yükselmesiyle beraber, Gazprom'un Orta Asya'dan aldığı gaz miktarının 2008 seviyesinin üzerine çıkacağını da öngörüyoruz.
Orta Asya ülkelerinden gaz alımı Gazprom Grubu'nun portföyünde her daim önemli bir yer teşkil etti ve etmeye de devam edecek. Orta Asya'dan gaz alımları, Gazprom'un hem iç piyasaya hem de yabancı piyasalara gaz arzını etkin bir şekilde yönetmesine imkân veriyor.
Karşılıklı faydaya dayanan işbirliğinin geliştirilmesi Gazprom'un temel öncelikleri arasında bulunuyor. Orta Asya'dan Rusya'ya güvenli bir şekilde ulaşan gaz miktarının artırılması hem bizim hem de bölgedeki ortaklarımızın yararına. Pre-Caspian boru hattının inşası için Rusya, Türkmenistan ve Kazakistan cumhurbaşkanlarının imzaladığı ortak bildirge de ortak faydaya vurgu yapıyor. 2008 yılında Gazprom, Türkmenistan'daki yatırım projelerine katılım sağlamayı kabul etti. Aralık 2009'da Türkmen ortaklarımızla birlikte Pre-Caspian doğalgaz boru hattının ve Doğu-Batı boru hattının inşası konusundaki kararlılığımızı bir kez daha teyit ettik. Yıllık 30 milyar metreküpe varan kapasitesiyle Pre-Caspian boru hattı 1.700 kilometrelik uzunluğuyla Türkmenistan'ı Kazakistan üzerinden Rusya'ya bağlayacak. Doğu-Batı hattı ise henüz tamamlanmamış olan Türkmen gazı taşıma sisteminin ana bağlantı hattı olacak.
Enerji kaynakları yönünden zengin olan Orta Asya kısa süre önce ilgi odağı haline geldi. Gazprom Grubu meydan okumalardan çekinmeden, rekabetçi bir ortamda faaliyet göstermeye alışkındır. Orta Asya ülkelerindeki gücümüz uzun yıllar içinde kazandığımız, yerel şartlara aşinalıktan ve akdi ve yasal bir çerçeve zemininde geliştirilen uzun vadeli güvenilir ilişkilerden kaynaklanıyor. Gazprom, teknik bilgisini ve tecrübesini bölgedeki ortak girişimler ve birçok seviyedeki diğer ticari işbirlikleri aracılığıyla Orta Asyalı ortaklarıyla paylaşmak için büyük çaba harcıyor. Şu anda Orta Asya cumhuriyetlerinde, örneğin, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan'da doğalgaz üretim, taşıma, depolama ve arama alanlarında iyileştirme ve geliştirme amaçlı ortak yatırım projeleri geliştiriyoruz.
Gazprom'un bölgedeki uzun ortaklık geçmişi, Orta Asya'daki varlığımızın yeni oyuncuları engellemek gibi bir arzudan değil bu bölgenin ticari açıdan son derece iyi bir faaliyet alanı olmasından kaynaklandığı konusunda en şüphecileri bile ikna edecektir.
Gazprom, Avrupa'ya gaz ihracına başladığından bu yana Orta Asya gazı çok önemli bir paya sahiptir. Başka bir deyişle, Orta Asya'yla ilişkimiz Avrupa enerji güvenliğinin çok uzun yıllardır var olan temel sütunudur. Avrupa, Nabucco boru hattı ile, Rusya'nın katılımı olmadan bölgeden doğrudan gaz almaya karar verdiği takdirde, bu yeni duruma elbette ki uyum sağlayacağız. Ancak yeni bir boru hattı inşası projesinin Gazprom'un çok uzun yıllardır bize ve alıcılarımıza hizmet eden kurumsal stratejisinden vazgeçmesini gerektirmesi için hiçbir neden görünmüyor.
Alexander Medvedev - Gazprom Yön. KRL BŞK Yard Gazprom Export Genel Direktörü
Kaynak: Zaman
