Genelkurmay Başkanı Başbuğ'un gündeme getirdiği "feodalite" meselesi Türkiye'yi yönetenlerin inanılmaz çelişkilerinin bir simgesi.
Kürt meselesinin ortaya çıkışında en önemli faktörlerden birinin bölgede hüküm süren feodal düzen olduğu, öteden beri kabul gören bir görüş.
Celal Bayar'ın 1936'da Atatürk'e sunduğu Şark Raporu şu satırlarla başlar: "Doğu ileri bizim rejimimize girinceye kadar kati bir tarzda hâkimiyetimiz altına girmemiştir. Geçmiş hükümetler, halk üzerindeki hâkimiyetlerini ağalar ve şeyhler vasıtasıyla yürütmek istemişlerdir. Ağalar ve şeyhlerin soyduklarının bir kısmını hükümet erkânına vermeleri suretiyle müşterek idarei masla hat devri yaşanmıştır."
Bayar raporunda "hükümetin ağaların yerini alması için" neler yapılması gerektiğini sıralar. Köylülere toprak dağıtılması bu tedbirlerden biridir.
Ancak, bildiğimiz kadarıyla, bölgedeki feodal düzeni tasfiye yolunda atılması önerilen adımlar hiçbir zaman atılamadı.
Siyasetçiler feodaliteden hep şikâyet ettiler, ama feodaliteyle işbirliği içinde olmaktan kendilerini bir türlü alamadılar.
Daha da ilginci, bölgenin feodal düzenine en öldürücü darbeyi PKK vurdu. İster inanın ister inanmayın, devletin yapmak isteyip de yapamadığını Apo yapmış oldu.
Dikkat edin, PKK yanlısı olarak tebarüz eden aşiretler eskiden olduğu gibi şeyhlerin, ağaların "emir komutası" altında değil.
Görünen o ki feodalitenin çözülüşü PKK'yı güçlendirdi; güçlenen PKK feodalitenin çözülüşünü hızlandırdı. Neticede bugünkü toplumsal yapı ortaya çıktı.
Bu yapının tezahürünü DTP'de de görebiliyorsunuz. Bugüne kadar, gerek CHP'den gerekse DP-AP çizgisindeki partilerden milletvekili seçilenlere bir bakın: hemen hepsi aşiret reisi filandır. Ama bugün DTP milletvekilleri arasında - galiba Ahmet Türk hariç- şeyh ye da ağa yok.
Diğer yanda ise birtakım ağaların ve şeyhlerin devlet güçleriyle el ele verip PKK'ya karşı savaşa girişmeleri, biraz da buradaki sosyal düzenin muhafazası adınadır.
***
"Siyasetçiler feodaliteden hep şikâyet ettiler, ama feodaliteyle işbirliği içinde ol
maktan kendilerini alamadılar" dedim ya, Orgeneral Başbuğ'un yaptığı da bu. Silahlı Kuvvetlerin PKK ile mücadelede en önemli yerel dayanağı feodalite. Korucu aşiretleri, şu, bu... Ama feodal düzenin varlığından şikâyet ediyor. Bölgenin sosyo-ekonomik problemlerinin kaynağında feodal düzenin olduğu kabulünden hareketle konuşuyor çünkü. Söyledikleri bu anlamda yanlış da değil. Ama bölge halkının devlete karşı duyduğu soğukluğun yegâne müsebbibi olarak feodaliteyi görmek ne kadar doğru olur, orasını tartışmamız lazım.
Kürt sorunu bölgedeki feodal düzenin tek başına ürettiği bir sorun mu?
Devletin şovenist karakterli kimlik politikalarını hiç sorgulamayacaksınız; askeri yönetim döneminde bölge insanını hedef alan uygulamaların hesabını vermeyeceksiniz... Sonra da
başınıza gelen her şeyi feodaliteden bileceksiniz.
Bunun adı yüzleşmek istemediğiniz gerçeklerden kaçıştır.
Kaynak: Star
