Fransa"nın Yeni Dışişleri Bakanı
Amerikan Hastalıkları İçin French Doctor
Sol görüşlü insan hakları savunucusu Bernard Kouchner Fransa siyasal yaşamında uzun zamandır önemli bir rolü bekliyordu. Şimdi hiç de umulmadık şekilde onu muhafazakar Sarkozy, Dışişleri bakanı yaptı. Sol bu durumdan şaşkına döndü, ama bu sağ için de ciddi bir sınav niteliğinde oldu.
Paris"te Sosyalistler kızgınlıktan kudurmuş vaziyetteler ve yeni Dışişleri bakanını Parti"den attılar. Kouchner uzun yıllardan bu yana Sosyalist Parti üyesiydi ve de Fransa"nın en sevilen politikacılardan birisiydi. Anacak bütün bunlara rağmen o, yeni Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy"nin çağrısına hiç tereddüt etmeden uydu ve Dışişleri bakanlığı görevini kabul etti. 67 yaşındaki politikacı 15 yıldan bu yana Fransa siyasetinde lider bir rolü bekliyordu. O, uzun süre bakan ve müsteşar olarak görev yaptı. Bundan başka UNO"nun ( Birleşmiş Milletler Organizasyonu ) Kosova temsilciliği de yaptı. Fakat onun için çok daha büyük bir görev hep eksik kalmştı.
Çünkü Kouchner onlarca yıldır siyasal alandaysa da o, resme hiçbir zaman tam uymuyordu. İnanmış bir sosyal demokrat olarak Kouchner Sosyalist Parti"de hep ikinci halkadan olmaya mahkum edilmişti. Kendisinin insan hakları konusunda her türlü uzlaşmaya kapalı düşünceleri gayrı diplomatik olarak değerlendiriliyordu. Onun medyada görünmeleri de kendini beğenmişlik olacak şekilde gülünç olmuştu. Örneğin Somali sahilindeki Waten"de omzunda bir pirinç çuvalıyla görüntülenmesi gibi. Ve Saddam"ın düşürülmesi için Irak"ın işgalini onaylamasındaki pozisyonu Fransa"da neredeyse siyasal intiharla aynı anlama geliyordu.
Fakat Medècins sand Frontièrs"in /Sınır Tanımayan Doktorlar"ın kurucusunun işte bu ilkeli pozisyonları onu Sarkozy için ideal bir aday konumuna getirdi. O, Fransa"nın bugünkü dünyada büyük güç olma hedeflerinin anlamsız sözlerden başka bir şey olmadığını anlayacak kadar reel politik yapan birisiydi. Ancak seçimlerin akşamında Sarkozy Fransa"nın dünyadaki ağırlığının neler olacağını açıkladı. Bu ağırlık konuları: İnsan hakları ve adaletti. Ve bunu da Kouchner"den daha iyi kimse temsil edemezdi.
O, dünyanın kriz merkezlerini tanıyor
Uzmanlık alanı Gastroenterologie ( Mide ve bağırsak hastalıkları ile ilgili) olan doktor bundan yaklaşık kırk yıl önce sahaya çıktı ve bu, zamanla onun uzmanlığına dönüştü. Bu sahalar şiddetten, savaştan ve açlıktan zarar gören ülkeler ve bölgelerden meydana geliyordu ve dünya tarafından çok çabuk untulmuşluğa terkediliyordu. 1968"deki Biafra Savaşı"nda Kouchner doktor olarak çalıştı ve bir yıl boyunca insanlığın acısını ve hunharlığını en yakından tanımış oldu. Yardım organizasyonu Medècins sand Frontièrs"in ( Sınır Tanımayan Doktorlar) 1971 yılında kurulması onun tecrübelerinin mantıki bir sonucuydu. Kouchner yalnız dünyanın kriz bölgeleri hakkında konuşmuyor. O, oraları kendi bakış açısıyla tanıyor. Zira o, Uganda"da, Çad"da, Eritre"de, Sudan"da, Afganistan"da, Elsalvador"dave Bangladeş"te bulundu.
Ve o, insani görevleri için geleneklere karşı da geldi. Çünkü onlar Kouchner"e anlamsız geliyordu. Kızılhaç"ın mutlak tarafsızlığı ve açmazlığına karşı sefaletin medyatikleştirilmesini ortaya koydu. O, Fransız gazeteci Jean- François Revel"in kavramına dayanarak bir devletin iç işlerine "insani konularda karışmaya hakkı olmak" ilkesini benimsedi. "French Doctor" olarak yakışıklı Kouchner bütün dünyada tanındı ve sevildi.
İşte Sarkozy tam da bu hususa önem veriyor. Sarkozy biliyor ki, geçtiğimiz yıllarda Fransa, dünyada ve Avrupa"da Jack Chirac başkanlığında bir duraklama dönemi yaşadı ve büyüklüğünü kaybetti. Sarkozy Irak Savaşı"ndan bu yana Fransa"nın ABD ile kuvvetli şekilde zarara uğramış ilişkilerini tekrar düzeltmek istiyor ve Kouchner de bunun için doğru adam. Gerçi o, Cumhurbaşkanı"ndan farklı olarak, ülke içinde sol cenahta. Fakt o, esas olarak bir Atlantikli. "New York Times"ın yorumuna göre: " Kouchner, bir Fransız (en fazla) ne kadar olabilirse, o kadar pro-Amerikan ( Amerikan yanlısı) birisi". Amerika"nın eski UNO elçisi olan ve de Kouchner"in bugüne kadar dostu olan Richard Holbrooke, yeni Dışişleri bakanını tipik bir fransız olarak görmüyor, zira "tipik bir Fransız Amerika"nın büyük güç olmasına karşı içgüdüsel bir kızgınlık duyar" diyor.
Adil bir küreselleşme için
German Marshal Fund"un Paris bürosunun müdiresi Amaya Bloch- Laine: diplomasinin yeni şefinin kendinden önceki meslektaşlarına göre ki en büyük avantajının "onun Amerika"yı iyi tanıması" olduğunu söylüyor. Bloch-Laine"ye göre Kouchner"in bu göreve atanması Amerikan tarafı için "kesinlikle iyi bir haber"di. Fransa"nın geçtiğimiz yıllarda Avrupa"da ve dünyada kaybettiği yeri yeniden alması da ilk önce buna bağlıdır. Bayan uzman bundan başka: "Fransa"nın bazı konularda yol alması gerektiğini" de ekliyor. Ve Kouchner"in baş koyduğu yol şu: "Biz adil bir küreselleşme ve güçlü bir Avrupa için savaşacağız, bunu da tarihin Fransa"ya biçtiği hırsı geri vermek suretiyle yapacağız."Kouchner bunu görevlendirilmesinden kısa süre sonra "Le Monde" için yazdığı kısa yazısında söylüyor.
Cumhurbaşkanı Sarkozy"nin diplomat olmayan şef diplomatına ne kadar genişlikte hareket imkanı vereceği şüpheli bir durum olarak kalıyor. Bloch-Laine de "Bu büyük bir sorun" diyerek itirafta bulunuyor. Önceki Sosyalist Parti"li Dışişleri bakanlarından Hubert Vedrine, Mayıs ayındaki hükümet çalışmaları sırasında basına bildirdiğine göre: parlak bir entellektüel ve süper bir beyin Sarkozy tarafından dışişleri için ilk olarak telaffuz edilmiş ancak o kişi Cumhurbaşkanı"nın kendisine bakanlığında çok fazla hareket alanı bırakmak istemediği gerekçesiyle bu görevi redetmiş. Buna karşın Kouchner"in güçlü kişiliğinde Başkan"ının gölgesinde bırakılacağı da kesin değil. Bloch-Laine, ilk önce "her iki adam konuların büyük kısmında mutlak fikir birliği içinde" olduklarına garanti veriyor. Ve örneğin Kouchner"in taraftar olduğu ve Sarkozy"nin karşı çıktığı, Türkiye"nin AB üyeliği gibi sorunlarda ise Sarkozy"nin beş yıllık iktidarı boyunca acele edilmeyecektir.
Kouchner "Le Monde"da, "Ülkemizin dış politikasının Sol"la Sağ"la bir ilgisi yoktur" diye yazdı. Kouchner"in dostu yazar Bernard-Henri Levy, "Dış Politika her gün yenilenen Fransa"nın menfaatlerini dünyada temsil ediyor". "Bu politika kararlı ve yenilenen olmalıdır". Diyor. Ve yazar Reelpolitik"ten ve ahlaktan olan karışımın yeni görevinde göze alacağı bir risktir" diyerek Kouchner"i uyarıyor. Çünkü dış politikanın kuralları her bir devletin egemenliğine dayanır; insani yardımın kurallarının bir yere karışmasıysa, nerede gerekliyse orayadır. Sarkozy telefonda Kouchner"e, "Ben senin inandığın değerleri biliyorum ve senden bunları inkar etmeni talep etmiyorum" demiş.
Bu makale Kadir KON tarafından Almanca"dan Dünya Bülteni için tercüme edilmiştir.
