Suriye'nin güneyinde bulunan Süveyda ilinde 13 Temmuz’da başlayan silahlı çatışmaların ardından bölgede tırmanan gerilim için diplomatik bir çözüm adımı atıldı. Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, İsrail ile Suriye’nin, ABD arabuluculuğunda ve Türkiye, Ürdün ile diğer bölge ülkelerinin desteğiyle bir ateşkes üzerinde anlaştığını duyurdu.
Yazılı açıklamada, ateşkes kararının Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından karşılıklı olarak kabul edildiği bildirildi.
Suriye Cumhurbaşkanlığı, kapsamlı ateşkes ilan edildiğini duyurarak tüm taraflara ateşkese uymaları çağrısında bulundu.
Ateşkesin maddeleri ise şu şekilde:
Devletin güvenlik ve askeri kurumlarının Süveyda’ya girişine izin verilecek.
Süveyda’daki tüm gruplar feshedilecek.
Dürzi ve Bedevi gruplara ait ağır ve orta ölçekli silahlar teslim edilecek.
Grupların üyeleri güvenlik ve savunma bakanlıklarına entegre edilecek.
Süveyda’daki kamu kurumlarına devletin idari ve güvenlik organlarının dönüşü sağlanacak.
Tarafların işlediği ihlaller hukuka uygun şekilde yargılanacak.
Anlaşmayı reddedenlerin güvenli çıkış hakkı tanınacak.
BARRACK’TAN TARAFALARA ÇAĞRI
Ateşkesin ilanıyla birlikte Barrack, taraflara doğrudan bir çağrıda bulundu. Resmî açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Dürzîleri, Bedevîleri ve Sünnîleri silahlarını bırakmaya ve birlikte yeni ve birleşik bir Suriye inşa etmeye çağırıyoruz.”
Ayrıca sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda da Barrack, şu mesajı verdi: “Tüm Suriyelileri birbirlerine saygı duymaya ve komşularıyla barış ve refah içinde yaşamaya çağırıyoruz.”
ÇATIŞMALARDA YÜZLERCE KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
13 Temmuz’da başlayan olaylar, kısa sürede büyük bir insani krize dönüştü. Dürzi ve Bedevi gruplar arasında başlayan çatışmalar, İsrail’in hava saldırılarıyla şiddetini artırdı. Özellikle Süveyda ve çevresinde yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
Bölgedeki elektrik, gıda ve temiz su gibi temel ihtiyaçlara erişimin kesildiği yerleşimlerde insani yardım ihtiyacı giderek arttı.
ÇATIŞMALAR NASIL BAŞLADI?
13 Temmuz’da Süveyda’da başlayan çatışmalarda, Bedevi Arap aşiretleri ile bazı Dürzi silahlı gruplar karşı karşıya geldi. Suriye ordusuna bağlı güvenlik güçlerine yönelik saldırılarda onlarca asker yaşamını yitirdi. İlk olarak kısa süreli bir ateşkes sağlandı ancak bu ateşkes uzun ömürlü olmadı.
16 Temmuz'da İsrail ordusu, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı yerleşkesi, Genelkurmay Başkanlığı ve Savunma Bakanlığı gibi kritik hedeflere hava saldırıları düzenledi. Aynı gün içinde Dera ve Şam’a yönelik yeni saldırılar gerçekleşti.
Kısa süreli bir başka ateşkesin ardından, 17 Temmuz'da bazı Dürzi grupların Bedevi toplulukları zorla göçe zorlaması sonucu çatışmalar yeniden başladı. Güvenlik güçlerinin bölgeden çekilmesiyle birlikte kontrol, tamamen yerel silahlı grupların eline geçti.
KIRILGAN BİR SÜREÇ BAŞLADI
Ateşkes anlaşmasıyla birlikte bölgede çatışmaların durması hedefleniyor. Ancak taraflar arasındaki gerilimin yüksek olması nedeniyle, ateşkesin sürdürülebilirliği konusunda belirsizlik sürüyor. Bölge kaynakları, silahlı gruplar arasındaki denge eksikliği ve güvenlik güçlerinin yetersizliği sebebiyle sürecin kırılgan olduğunu bildiriyor.
Tarafların taahhütlerini yerine getirip getirmeyeceği, ilerleyen günlerde şekillenecek süreci belirleyecek. Ateşkesin sahadaki uygulamasına ilişkin ayrıntılar henüz açıklanmadı.