Haberin merkezinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın Grönland’a ilişkin uzun süredir dile getirdiği yaklaşım doğrultusunda attığı yeni adım yer aldı. Trump’ın, Louisiana Valisi Jeff Landry’yi Grönland özel temsilcisi olarak görevlendirmesi, Danimarka ve Grönland yönetimlerinde rahatsızlık yarattı.
TRUMP’IN GRÖNLAND HEDEFİ
Donald Trump, daha önce yaptığı açıklamalarda, güvenlik gerekçeleri ve Grönland’ın sahip olduğu zengin maden kaynaklarına dikkat çekerek, Danimarka’ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland’ın ABD’nin parçası olması gerektiğini dile getirmişti.
Trump, Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda, “Jeff, Grönland’ın ulusal güvenliğimiz için ne kadar önemli olduğunu anlıyor ve ülkemizin müttefiklerimizin ve hatta dünyanın güvenliği, emniyeti ve hayatta kalması yönündeki çıkarlarını güçlü bir şekilde savunacaktır” ifadelerini kullandı.
LANDRY’DEN AÇIKLAMA
Ocak 2024’te Louisiana Valisi olarak göreve başlayan Jeff Landry, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda Trump’a teşekkür etti.
Landry, “Grönland’ı ABD’nin bir parçası yapmak için bu gönüllü pozisyonda hizmet etmek bir onurdur. Bu, Louisiana Valisi olarak konumumu hiçbir şekilde etkilemez!” sözlerine yer verdi.
DANİMARKA’DAN SERT TEPKİ
Atamanın ardından Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, ABD’nin Kopenhag Büyükelçisi’nin bakanlığa çağrılacağını açıkladı. AFP’ye konuşan Rasmussen, Landry’nin Trump’ın Grönland’ı ilhak etme amacına verdiği destekten duyduğu rahatsızlığı dile getirdi.
Rasmussen, Danimarka’nın TV 2 kanalına yaptığı açıklamada, “Bu özel elçi atamasından derinden rahatsızım. Ve özellikle de tamamen kabul edilemez bulduğumuz açıklamalarından rahatsızım” dedi.
Rasmussen, daha önce Reuters’a verdiği demeçte ise “ABD de dahil olmak üzere herkesin Danimarka Krallığı’nın toprak bütünlüğüne saygı göstermesi konusunda ısrarcıyız” ifadelerini kullanmıştı.
GRÖNLAND CEPHESİ: “GELECEĞİMİZE KENDİMİZ KARAR VERİRİZ”
Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen, atamanın kendi ülkeleri açısından bir anlam taşımadığını belirtti. Nielsen, Facebook hesabından yayımladığı mesajda şu ifadelere yer verdi:
“ABD başkanından yeni bir duyuruyla tekrar uyandık. Bu büyük bir şey gibi görünebilir, ancak bizim için hiçbir şeyi değiştirmiyor. Kendi geleceğimize kendimiz karar veriyoruz. Grönland bizim ülkemizdir.”
Danimarka parlamentosunun Grönlandlı üyesi Aaja Chemnitz ise ABD’ye bir elçi atanmasının tek başına sorun oluşturmadığını, esas meselenin bu elçiye verilen görev olduğunu söyledi. Chemnitz, “Sorun şu ki, ona Grönland’ı ele geçirme veya Grönland’ı Amerika Birleşik Devletleri’nin bir parçası yapma görevi verildi ve Grönland’da böyle bir arzu yok” dedi.
GRÖNLAND’IN STRATEJİK KONUMU
Yaklaşık 57 bin nüfusa sahip olan ve eski bir Danimarka sömürgesi olan Grönland, 2009’dan bu yana bağımsızlığını ilan etme hakkına sahip bulunuyor. Ada ekonomisi büyük ölçüde balıkçılığa ve Kopenhag’dan sağlanan sübvansiyonlara dayanıyor.
Avrupa ile Kuzey Amerika arasındaki en kısa rota üzerinde yer alan Grönland, ABD’nin balistik füze savunma sistemi açısından stratejik önem taşıyor. İklim değişikliğiyle birlikte Arktik’te yeni deniz yollarının açılması, ABD, Çin ve Rusya’nın bölgeye olan ilgisini artırıyor. Grönland’ın konumu, Rusya ile ABD arasındaki en kısa füze güzergâhı üzerinde bulunmasını sağlıyor.
ABD, Trump yönetimi döneminde yaşanan gerilimleri azaltma çabası kapsamında Haziran 2020’de Grönland’ın başkenti Nuuk’ta bir konsolosluk açmıştı.