Londra Yüksek Mahkemesi’nin kamuoyuna yeni açıklanan bir kararına göre, 2022 yılında İngiltere Savunma Bakanlığı’nın yaptığı bir hata sonucu, 19 binden fazla Afgan vatandaşı ve aile bireylerinin kişisel bilgileri internete sızdı. Söz konusu kişiler, İngiltere’ye tahliye edilmek üzere başvuruda bulunanlar arasında yer alıyordu.
Savunma Bakanlığı, 2023 yılında Facebook’ta bu verilerin bir bölümünün yayımlandığını tespit etti. Aynı yıl içinde, halkın veri ihlalinden haberdar edilmemesi için “superinjunction” olarak adlandırılan yasal gizlilik kararı alındı. Mahkeme, ifşanın kamuoyuna duyurulmasının Taliban tarafından yargısız infaz ya da ciddi şiddet olaylarına neden olabileceğini belirtti.
“AFGHAN RESPONSE ROUTE” İLE 4.500 KİŞİ GETİRİLDİ
Savunma Bakanı John Healey, Avam Kamarası’nda yaptığı açıklamada, “Afghan Response Route” adlı gizli program kapsamında yaklaşık 4.500 kişinin İngiltere’ye getirildiğini veya getirilme sürecinde olduğunu duyurdu. Bu operasyonun maliyetinin 400 milyon sterline ulaştığı belirtildi.
Mayıs 2024 tarihli bir yargı kararında, veri ihlalinden etkilenen yaklaşık 20 bin kişiye daha İngiltere’ye yerleşim hakkı verilebileceği, bunun da birkaç milyar sterline mal olabileceği ifade edildi.
Bakan Healey, programın artık sona erdirildiğini açıkladı ve “Bu veri ihlali asla yaşanmamalıydı, özür diliyoruz” dedi.
16 BİN KİŞİ DAHA YERLEŞTİRİLDİ
Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan rapora göre, Mayıs 2025 itibarıyla 16 binden fazla kişi bu veri ihlali kapsamında İngiltere’ye yerleştirildi. Ayrıca diğer tahliye programları aracılığıyla 36 binden fazla Afgan’ın daha İngiltere’ye getirildiği açıklandı.
Taliban’ın misilleme kampanyası yürüttüğüne dair kesin delil bulunmadığını belirten yeni hükümet raporuna karşın, veri sızıntısından doğan güvenlik risklerinin halen geçerliliğini koruduğu ifade edildi.
MAHKEMELİK OLDULAR
İngiliz hükümeti, veri ihlalinden etkilenen kişilerce açılan davalarla da karşı karşıya. Kurbanların önemli bir bölümü, kişisel güvenliklerinin ciddi biçimde tehlikeye atıldığını ileri sürüyor.
GEÇMİŞTEKİ ROLLERİ NEDENİYLE HEDEFTELER
İngiltere, 2001’de ABD öncülüğünde başlatılan “Teröre Karşı Savaş” kapsamında Afganistan’a asker göndermiş, sahada yaklaşık 10 bin askerle operasyonlara katılmıştı. Verileri sızdırılan kişiler arasında İngiliz ordusuna yerel destek sağlayan Afgan tercümanlar, sivil personel ve lojistik çalışanları da bulunuyordu.
Taliban'ın 2021’de ülke yönetimini ele geçirmesiyle birlikte, Batılı güçlerle iş birliği yapmış kişilerin hedef alınma riski artmıştı.
PROGRAM KAPANDI, SORULAR SÜRÜYOR
Afghan Response Route kapatılmış olsa da, mahkeme belgeleri ve bakanlık raporları, veri güvenliği ihmallerinin ne denli ciddi sonuçlara yol açtığını ortaya koyuyor. İngiltere, şimdi hem uluslararası sorumluluğunu yerine getirmeye hem de kendi iç güvenlik zafiyetlerini gidermeye çalışıyor.