Fukuyama 'tarihin sonu'nu ilan etmekte aceleci davrandı

 

Rusya ve Çin yükselirken Latin Amerika'nın da giderek 'bağımsızlaşması tek kutuplu Amerikan dünyasının değişmekte olduğunun göstergesi

Acaba dünyanın, ABD'nin uluslararası nüfuzu aleyhine olacak şekilde çok kutuplu hale gelmeye başladığını ifade eden göstergeler var mı? Komünist blokun çökmesi sonrası, Francis Fukuyama aceleci davranıp, evrensel sosyalist sistemin öldüğünden ve kapitalist sistemin tek süper güç ABD'nin nüfuzu altında dünyayı tek başına kontrol altına aldığından söz edip, kinayeli bir biçimde 'tarihin sonunu' ilan etti.
O zamandan beri uluslararası gündemi belirleyen tek güç ABD'ydi. Özellikle de yeni muhafazakârların 11 Eylül sonrası Beyaz Saray'a nüfuz etmesi sonrası...
Fakat tablo ABD'nin uluslararası nüfuzunun gerilediğine yönelik bir mesaj vererek değişmeye başladı. Dolayısıyla, çok kutupluluk yeni bir uluslararası sistem kurulmasına dair hazırlıklara damgasını vuruyor. Rusya'nın dramatik yükselişi ve süper güç olarak eski rolünü kazanmak istemesi, bu uluslararası dönüşümün tek kanıtı değil. Başka göstergeler de söz konusu. En belirginleri, Çin'in dünyada birinci ekonomik güç olmak için harekete geçmesi ve Latin Amerika'yı da aşmaya başlayan, ABD karşıtı sert bir bağımsızlık akımının baş göstermesi.
Çin'in uluslararası ticareti bizzat ABD pazarları içinde genişliyor. ABD'yle Çin arasındaki ticaret bütçesindeki faiz Çin'in lehine katlanırken, ABD'nin ilk kez 'şehir devleti' haline gelmesi sonrası Amerikan ekonomisi iflasın uçurumuna doğru yol alıyor. Görünen o ki, Çin'in dünyada ilk sıradaki ulusal ekonomi derecesine yükselmesi an meselesi.
Latin Amerika ülkelerinde, Amerikan hegemonyasından kurtulmak ve yerli milyarderlerin ortaya çıkmasıyla birlikte sıkıntıları genişletmekten başka işe yaramayan 'serbest pazar ekonomisi' düşüncesini ortadan kaldırmak amacıyla yeni bir bağımsızlık eğilimi yükseliyor. Şu ana dek Venezüella, Nikaragua, Bolivya, Ekvador ve Paraguay kurtulmuş durumda.
Meksika, Şili ve Kolombiya'da da silahlı devrimin başarısı yolda. Venezüella yıl sonundan önce Rusya'yla deniz tatbikatlarına katılmaya hazırlanıyor. Bu nedenle gelecek 10 yıl ABD'nin kendi arka bahçesiyle uğraşacağı bir dönem olabilir. Bu durum, ABD'nin Irak ve Afganistan'daki kanlı sayfasının dürülmesini hızlandırabilir.

 

Kaynak: Radikal